عناوین مهم
در حوزه جراحی مغز و اعصاب، تومورهای سی پی انگل (زاویه پل مغزی) تومورهایی از انواع مختلف هستند که در ناحیه اتصال مغز به مخچه و نخاع تشکیل شده و در صورت بزرگ شدن و عدم پیگیری درمانی می توانند مخاطرات جدی جانی برای فرد ایجاد کنند. تومورهای سی پی انگل مجموعه ای نا همگون از تومورهایی اکثراً خوش خیم و غیر تهاجمی هستند که عموماً در میانسالی به وجود آمده و یا بزرگ می شوند. علایم و عوارض بسیار زیادی برای تومورهای سی پی انگل وجود دارند که بسیاری از آنها به عنوان علایم و عوارض عمومی انواع مشکلات سر و گردن شناخته می شوند. روش های تشخیصی متعددی برای شناسایی تومورهای سی پی انگل وجود دارد که به گفته دکتر محمد صمدیان، استاد برتر جراحی مغز و اعصاب تهران، بهترین شیوه استفاده از MRI است. در فرآیند درمانی تومورهای سی پی انگل، روش های متنوعی وجود دارند که جراحی های بسته با نورو آندوسکوپی توسط برترین جراحان مغز و اعصاب با سرعت و دقت کم نظیری اجرا می شوند. در صورت عدم درمان سریع و مناسب تومورهای سی پی انگل، ممکن است فلج، نابینایی، ناشنوایی، و حتی مرگ برای بیماران رخ دهد.
تومور سی پی انگل چیست؟
مغز بخش های مختلفی دارد که به طور عمده افراد بخش اصلی بالایی یعنی مخ و نیمکره های آن را می شناسند. در حالی که در کنار مخ، ساختارهای بسیار با اهمیت و حیاتی کنترل کننده بدن و مسئول ارتباط بین مغز و اندام ها در بخش های قاعده جمجمه و پایین مخ قرار دارند. یکی از آن بخش ها محدوده پل مغزی در ساقه مغز می باشد. منطقه سی پی انگل (زاویه پل مغزی) نظر آناتومی جراحی مغز و اعصاب بخش مهمی از مغز محسوب می شود. سی پی انگل یک بخش مثلثی در بخش پسین قاعده جمجمه است که از بالا به تنتوریم، از پایین به ساقه مغز، و از پشت و پهلو به استخوان گیجگاهی محدود می شود. اهمیت دهلیز سی پی انگل از این جهت است که اعصاب مغزی 4، 5، 7، و 8، کانال شنوایی، و سرخرگ پیشین پایینی مخ در آن قرار دارند.
از دیدگاه جراحی مغز و اعصاب اهمیت زاویه سی پی (سی پی انگل) این است که آسیب های وارده به این منطقه منجر به مجموعه وسیعی از علایم و عوارض غیر اختصاصی می شوند که رایج ترین آنها از دست دادن شنوایی، وزوز گوش، سرگیجه و خواب آلودگی هستند. وجود هر گونه توده در ناحیه سی پی انگل را با نام های تومور سی پی انگل و یا سندرم سی پی انگل می شناسند. طیف وسیعی از توده ها از خوش خیم و غیر سرطانی تا بدخیم و سرطانی و حتی متاستازی می توانند به عنوان تومور سی پی انگل به وجود آمده و شما را دچار مشکلات جدی در زندگی نمایند. شناسایی و تشخیص درست این تومورهای مغزی امری بسیار مهم است که تنها از عهده جراحان برتر و با تجربه مغز و اعصاب بر می آید.
بیمار آقای ۴۰ ساله که با علائم سردرد و سرگیجه و کاهش شنوایی و اختلال تعادل مراجعه کرده اند، و با تشخیص شوانومCPA بزرگ کاندید عمل جراحی شده اند، عمل جراحی با استفاده از تکنیک نورومانیتورینگ انجام شد،تومور به صورت کامل و بدون آسیب به اعصاب کرانیال خارج گردید و بیمار با حال عمومی مساعد ترخیص گردید.
انواع تومور سی پی انگل
تومورهای سی پی انگل را می توان به طور کلی به دو دسته تقسیم کرد: آنهایی که از ساختارهای درون سی پی انگل (زاویه پل مغزی) ناشی می شوند و آنهایی که از نقاط دیگر مغز به ناحیه سی پی انگل گسترش (متاستاز) می یابند.
به طور معمول تومورهای زاویه سی پی خوش خیم، با رشد کم، و احتمال ضعیف بدخیمی هستند. به طوری که تنها حدود 1 درصد از آنها سرطانی می شوند.
از نظر منشاء شکل گیری می توان تومورهای سی پی انگل را به دو دسته اصلی تقسیم نمود:
-
تومورهای منفرد سی پی انگل:
این دسته تومورها یک طرفه هستند (در یک نیمکره مغز ایجاد می شوند) و در دهه چهارم تا ششم زندگی پدیدار می شوند.
-
تومورهای سی پی انگل مرتبط با نوروفیبروماتوز نوع 2:
این نوع از تومورهای سی پی انگل معمولاً دو طرفه هستند (در دو نیمکره مغز ایجاد می شوند) و بیشتر به شکل نوروم آکوستیک در بیماران جوان با سابقه مثبت خانوادگی دیده می شوند. نوروفیبروماتوز نوع 2 نتیجه یک جهش در کروموزم 22q12 است. این جهش ژنتیکی منجر به افزایش ریسک بروز انواع گسترده ای از تومورهای مغزی در افراد می شود.
در عین حال در نوع دیگری از طبقه بندی، انواع تومورهای محدوده سی پی انگل از نظر نوع و منشاء به دسته های اصلی زیر دسته بندی می شوند:
- شوانوم
این تومورها از نوع تومورهای اولیه اعصاب مغزی هستند که منجر به درگیری اعصاب تریژمینال، صورت، واگ، گلوسوفارنکس، و گاهی حتی عصب دسترسی مغزی می شوند. معروفترین نوع شوانوم های سی پی انگل شوانوم عصب شنوایی است که توموری خوش خیم، با سرعت رشد اندک بوده و ناشی از سلول های شوان می باشد. شوانوم عصب شنوایی حدود 10% تومورهای مغزی اولیه را در برگرفته و اکثریت آنها از عصب شنوایی پایینی نشأت می گیرند.
احتمال وقوع شوانوم عصب شنوایی حدود 1.2 در هر 100هزار نفر است و توزیع آن بین مردان و زنان تفاوتی ندارد. سرعت رشد شوانوم های عصب شنوایی بین 1 تا 4 میلی متر در سال متغیر بوده و معمولاً تا زمانی که علایم آنها مشخص شود حدود 41 ماه طول می کشد. معمولاً علایم و عوارض شوانوم عصب شنوایی زمانی رخ می دهند که قطر آن بیش از 3 سانتی متر شود.
- مننژیوما
این تومورها ناشی از تکثیر بی رویه سلول های مننژوتلیال عنکبوتیه هستند که معمولاً از سخت شامه استخوان گیجگاهی یا مسیر داخلی شنوایی ایجاد می شوند. این تومورهای دومین دسته رایج تومورهای سی پی انگل بوده و حدود 10 درصد کل آسیب های این محدوده ناشی از مننژیوما است.
طبقه بندی انواع مننژیوما ناحیه سی پی انگل بر اساس محل دم سخت شامه ای آنها نسبت به کانال داخلی شنوایی صورت می گیرد. حدود 17% از تومورهای مننژیوما سی پی انگل به کانال داخلی شنوایی گسترش می یابند، اما تنها حدود 2% از آنها از خود کانال داخلی شنوایی ایجاد می شوند.
به گفته دکتر محمد صمدیان استاد برتر جراحی مغز و اعصاب تهران، تشخیص افتراقی (تفکیک کردن) تومورهای مننژیوما از شوانوم های عصب شنوایی در سی پی انگل امری بسیار مهم و دشوار است که تنها از عهده برترین جراحان مغز و اعصاب بر می آید.
- تومورهای اپیدرموئید
این دسته از تومورهای سی پی انگل خوش خیم هستند. کیست های اپیدرموئید ناشی از جایگزینی نادرست سلول های اکتودرم هنگام بسته شدن لوله عصبی در دوره جنینی بوده و مادرزادی محسوب می شوند. این دسته به عنوان سومین گروه رایج از تومورهای ناحیه سی پی انگل، حدود 1% نئوپلاسم های مغزی را تشکیل داده و جالب اینکه تومورهای اپیدرموئید، در 50% مواقع در ناحیه زاویه پل مغزی (سی پی انگل) تشکیل می شوند.
تومورهای اپیدرموئید معمولاً بین دهه سوم تا پنجم زندگی تشکیل می شوند. این تومورها احتمال عود مجدد دارند و در بیش از 90% مواقع در صورت عدم تخلیه کامل، دوباره تشکیل می شوند. تومورهای ایپدروموئید هنگام رشد، به دور ساختارهای عصبی سی پی انگل چسبیده و رشد می کنند، بنابراین جراحی تخلیه آنها دشوار بوده و تنها جراحان برتر مغز و اعصاب قادر به انجام آن هستند. در صورتی که کیست های اپیدرموئید به نواحی مختلف سی پی انگل گسترش یافته باشند، جراحان ناچارند طی چند مرحله جراحی آنها را تخلیه نمایند.
- کیست های عنکبوتیه (آراکنوئید)
این کیست ها، کیسه هایی پر از مایع مغزی نخاعی هستند که از غشای عنکبوتیه جنینی جدا شده اند. کیست های آراکنوئید تومورهای خوش خیم رشدی مایع مغزی نخاعی تلقی می شوند. با وجودی که کیست های آراکنوئید در مغز به تناوب مشاهده می شوند، این کیست ها به ندرت در سی پی انگل مشاهده شده و بیشتر آنها بدون علامت و عارضه خاصی می باشند. کیست های آراکنوئید زمانی علایم و عوارض خود را نشان می دهند که به اندازه کافی بزرگ شده باشند تا فشار زیادی بر ساقه مغز، مخچه، یا اعصاب مغزی وارد نمایند و یا جریان بهنجار مایع مغزی نخاعی را به گونه ای مختل کننده که هیدروسفالی ایجاد شود.
- تومورهای متاستازی سی پی انگل
تومورهای متاستازی ایجاد شده در ناحیه سی پی انگل ناشی از تومورهای اولیه در سایر نقاط دستگاه اعصاب مرکزی هستند. این تومورها بسیار نادر بوده و می توانند منجر به مشکلات جدیدی عصبی برای فرد مبتلا شوند. به گفته دکتر محمد صمدیان جراح برتر مغز و اعصاب کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران، یکی از مشکلات تشخیصی این نوع تومورها، اشتباه گرفتن آنها با تومورهای شوانوم در مراحل اولیه تشخیص است. این تومورهای سرطانی بهدلیل ماهیت تهاجمی و رشد سریع خود، خطرات بسیار زیادی برای بیماران داشته و در صورت عدم تشخیص به موقع ممکن است منجر به فوت بیماران شوند.
افزون بر این، تومورهای نادر در محدوده سی پی انگل عبارتند از:
· لیپوما | · بدشکلی های عروق (AVM) ساقه مغزی |
· تومورهای درموئید | · آنوریسم بزرگ یا غول آسای سرخرگ پیشین پایینی |
· شوانوم تریژمینال | · آنوریسم بزرگ یا غول آسای سرخرگ فوقانی |
· کارسینومای کیسه اندولنفاتیک | · آنوریسم بزرگ یا غول آسای سرخرگ میانی مرکزی |
· گلیومای ساقه مغز | · کاورنومای ساقه مغزی ناشی از ساقه مغزی |
· آستروسیتوما | · کوندرو سارکومای پتروکلیوال |
· مدولا بلاستوما | · کوردومای قاعده جمجمه |
· پاپیلومای کوروئید پلکسوز | · سرطان استخوانی طرفین قاعده جمجمه |
· تومورهای متاستازی | · توده های گرانولوماتوز التهابی |
بین 5 تا 10 درصد از تومورهای مغزی در سی پی انگل (زاویه پل مغزی) تشکیل می شوند. شوانوم به ویژه شوانوم عصب شنوایی حدود 75 تا 85 درصد از تومورهای سی پی انگل را تشکیل می دهند. تومورهای مننژیوما حدود 10 الی 15 درصد از تومورهای سی پی انگل هستند. تومورهای اپیدرموئید بین 7 تا 8 درصد از تومورهای سی پی انگل می باشند. باقی انواع تومورهای ناحیه سی پی انگل که در حد 1 درصد از آنها را تشکیل می دهند شامل شوانوم عصب مغزی (به جز عصب مغزی هشتم)، کیست های عنکبوتیه، لیپوما، جوگولار گلوموس، درموئید، پاپیلومای کوروئید پلکسوز، و متاستاز مغزی هستند.
سرطان های سی پی انگل
به طور معمول تومورهای سرطانی در سی پی انگل بسیار نادر هستند. معمولاً تومورهای سرطانی سی پی انگل به صورت ثانویه می باشند، یعنی در نواحی دیگری از بدن یا مغز تشکیل شده و سپس از طریق فرآیند متاستاز یا به واسطه خون و یا به واسطه مایع مغزی نخاعی به ناحیه زاویه پل مغزی (سی پی انگل) رسیده اند. حالت دیگر تومورهای سرطانی سی پی انگل، متاستاز تومورهای سرطانی از استخوان های قاعده جمجمه به این محدوده است.در صورت بروز تومورهای سرطانی (کارسینوما) در سی پی انگل علل بروز آن در اکثر مواقع موارد زیر هستند:
· مننژیت سرطان زا | · بیماری سل |
· متاستاز سرطان ریه | · نورو سارکوئیدوسیز |
· متاستاز سرطان پستان | · متاستاز ملانوم (سرطان پوست) |
علایم و عوارض تومور سی پی انگل
بسته به اینکه کدام نوع از تومورها، و با چه ابعادی در محدوده سی پی انگل شکل گرفته باشند، علایم و عوارض آنها متفاوت است. به طور کلی می توان علایم و عوارض را بر حسب نوع تومورهای به شرح زیر بیان داشت:
علایم عمومی تومورهای سی پی انگل که مشابه با شوانوم عصب شنوایی هستند:
– از دست دادن شنوایی | – سر درد |
– وزوز گوش | – افزایش حساسیت صورت |
– سرگیجه | – دو بینی |
– عدم پایداری | – تاری دید |
– از بین رفتن تعادل | – مشکلات راه رفتن |
– بی حسی صورت |
علایم و عوارض تومورهای مننژیوما، به جز موارد اولیه عبارتند از:
– عوارض گرفتگی عصب تریژمینال | – هیدروسفالی انسدادی |
– عوارض گرفتگی عصب صورت | – علایم و عوارض فشرده شدن ساقه مغز |
– سردرد | – مشکلات تعادل |
– بی حسی صورت | – اختلالات حسی صورت |
– مشکلات بلع |
- علایم و عوارض تومورهای اپیدرموئید شامل موارد زیر هستند:
- این تومورها تا زمانی که خیلی بزرگ شوند، ممکن است بدون علامت باشند.
- جمع شدن صورت (گرفتگی یکطرفه صورت)
- فلج پیش رونده صورت
- کژکاری اعصاب مغزی درگیر
- گرفتگی عصب تریژمینال
- فشردگی مخچه
- فشردگی ساقه مغز
علایم و عوارض ناشی از کیست های آراکنوئید (عنکبوتیه) به طور معمول شامل موارد زیر هستند:
– سردرد | – حالت تهوع |
– بی تعادلی | – استفراغ |
– مشکلات راه رفتن | – گرفتگی عصب سه قلو (نورالژی تریژمینال) |
– بی حسی صورت | – گرفتگی نیمه صورت |
– از دست دادن شنوایی | – خواب آلودگی شدید |
– هیدروسفالی |
علایم و عوارض تومورهای شوانوم عصب صورت عبارتند از:
- بسته به اندازه نئوپلاسم و میزان درگیری عصب مغزی علایم و عوارض متفاوتند.
- فقدان شنوایی رسانشی گوش میانی
- افزایش توده غده بناگوشی از بخش های خارج گیجگاهی
- از دست رفتن عصبی احساس از بخش درونی کانال شنوایی گوش
- ضعف عضلات صورت (در صورتی که تومورهای همانژیوما غول آسا باشند)
- گرفتگی نیمی از عضلات صورت
علایم و عوارض شوانوم اعصاب مغزی پایینی عبارتند از:
- ضعف یا کم حسی سقف دهان (عصب 9 مغزی)
- ضعف یا کم حسی طناب صوتی (عصب 10 مغزی)
- ضعف یا کم حسی شانه (عصب 11 مغزی)
- همیاتروفی (آتروفی یک طرفه) زبان (عصب 12 مغزی)
عوامل ایجاد و تشدید تومورهای سی پی انگل
تقریباً در اکثریت مواردی که تومورهای سی پی انگل به وجود آمده و تشخیص داده شده اند، بجز موارد متاستازی و ثانویه، دلیل ایجاد، شکل گیری و تشدید این تومورها ناشناخته هستند. تنها وضعیتی که از نظر علمی ممکن است منجر به افزایش احتمال بروز تومورهای سی پی انگل شود ابتلای فرد به بیماری ژنتیک نوروفیبروماتوز نوع 2 است. این بیماری وضعیتی ژنتیک و ارثی است که طی آن فرد به طور کلی مستعد ابتلا به انواع تومورهای مغزی می شود. در عین حال برخی از انواع مننژیوما که در سی پی انگل ایجاد می شوند ممکن است در اثر مواجهه با پرتوهای تابش یونیزه ناشی از درمان سرطان با پرتو درمانی و یا هورمون درمانی جایگزینی با احتمال بیشتری ایجاد شوند. حتی برخی از مطالعات رابطه مستقیم بین طب یونجه و برخی موارد شوانوم وستیبولار (گوش داخلی) را نیز مطرح ساخته اند.
روش های تشخیصی تومورهای سی پی انگل
دکتر محمد صمدیان استاد برجسته جراحی مغز و اعصاب تهران به همراه تیم خود در کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران روش های تشخیصی کامل و جامعی به صورت استاندارد برای تشخیص و انتخاب رویکردهای درمانی تومورهای مغز بویژه تومورهای سی پی انگل دارند.در صورت مراجعه شما به کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران، در ابتدا از شما شرح حال و سوابق کامل زندگی و بیماری گرفته می شود. سپس دکتر صمدیان به معاینه کامل طبی و بررسی علایم و عوارض شما پرداخته و در گام بعدی به بررسی های زیر می پردازند:
- معاینه کامل وضعیت، علایم و عوارض اعصاب مغزی
- معاینه کامل وضعیت، علایم و عوارض مخچه
- آزمون شنوایی سنجی (بویژه برای فرکانس های بالا)
- آزمون افتراق تکلم برای مشخص ساختن میزان آسیب وارده به بخش های مختلف سی پی انگل
- آزمون بررسی پاسخ ساقه مغز به محرک های شنیداری (ABR و BAER)
- آزمون های وستیبولار (تعادل)
تصویر برداری CT اسکن برای مشخص ساختن اولیه آسیب های مغزی وارده به سی پی انگل به دلیل تومور. البته برخی از انواع تومورهای سی پی انگل بویژه در صورتی که کیست آراکنوئید باشند ممکن است در CT اسکن مشخص نشوند. همچنین، تشخیص افتراقی بین برخی انواع تومورها در CT اسکن مقدور نیست. اما در موارد فوریت و اورژانس، تا آماده شدن نتایج MRI و MRS جراحان برتر مغز و اعصاب می توانند تشخیص های ضروری را صورت دهند.
- تصویر برداری MRI سر و کانال شنوایی داخلی
- آنژیوگرافی تشدید مغناطیسی (MRA) برای بررسی احتمال گرفتگی عروق مغزی در محل سی پی انگل
- تصویر برداری از عروق خونی با تشدید مغناطیسی (MRV) برای بررسی احتمال گرفتگی عروق مغزی در محل سی پی انگل
- تصویر برداری MRS برای بررسی طیف شیمیایی مواد و میزان تغییر بافت در تومورهای سی پی انگل
روش های درمانی تومور سی پی انگل
اوایل قرن بیستم میلادی، آسیب ها و تومورهای سی پی انگل به سختی قابل تشخیص بودند و در نتیجه به ندرت درمان می شدند. اکثر درمان های تومورهای سی پی انگل حتی در صورت جراحی نهایتاً 50% نتایج موفق داشتند. اما به گفته دکتر محمد صمدیان استاد برتر جراحی مغز و اعصاب تهران، امروزه در قرن 21، پیشرفت های انقلابی در تصویر برداری های مغزی و تکنیک های جراحی منجر به تشخیص تقریباً تمامی تومورهای سی پی انگل شده و نتایج اکثریت غالب مداخلات بویژه جراحی های مغز و اعصاب به طور کامل رضایت بخش است.
طبق بررسی صورت گرفته توسط دکتر محمد صمدیان جراح برجسته مغز و اعصاب در کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران، به طور معمول برای تمامی تومورهای سی پی انگل بهترین روش درمانی انتخابی، جراحی است. در عین حال سایر رویکرد ها نیز بسته به محل تومور، اندازه، جنس، منشاء و میزان گسترش آن، سایر روش های درمانی نیز طبق نظر جراح مغز و اعصاب مطرح می شوند. افزون بر این، سن، میزان سلامت عمومی، و میزان تحمل بدن بیمار، به عنوان مواردی مهم در طراحی برنامه درمانی برای تومورهای سی پی انگل شما دخیلند که جراحان برجسته مغز و اعصاب به آنها توجه ویژه دارند.
-
دارو درمانی تومورهای سی پی انگل
بخش عمده دارو درمانی در درمان تومورهای سی پی انگل برای کاهش علایم و عوارض ناشی از تومور هستند. این داروها که عمدتاً مسکن هستند، تنها طبق تجویز جراح مغز و اعصاب شما قابل مصرف می باشند و به هیچ وجه نباید سر خود اقدام به استفاده از آنها نمایید. چون ممکن است به دلیل نداشتن دانش و اشراف نسبت به وضعیت تومور خود، با مصرف برخی داروها وضعیت طبی خود را تشدید یا وخیم تر نمایید و به مغز و سلامتی خود آسیب های جبران ناپذیری وارد آورید.
افزون بر این، طبق تحقیقات صورت گرفته در کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران، استفاده از مواد ادرار زا (دیورتیک) می توانند در تعدادی از بیماران دارای کیست های عنکبوتیه (آراکنوئید) منجر به کاهش علایم و عوارض شوند. این داروها به شیوه های مختلف خوراکی و یا تزریقی حسب تجویز جراح مغز و اعصاب طی فرآیند درمانی مورد استفاده بیماران قرار می گیرند. معروفترین داروهای دیورتیک عبارتند از:
– فوروزمید | – تریامترن |
– اسید اتاکرنیک | – مانیتول |
– تورازمید | – تولواپتان |
– تیازید | – کلرید کلسیم |
– متازولامید | – کلرید آمونیوم |
– اسپیرونولاکتون | – آمفوتریسین B |
– اپلرنون | – لیتیوم |
– کارئونات پتاسیم | – کونیواپتان |
– دوپامین | – دوپامین |
– استازولامید | – استازولامید |
-
انواع جراحی تومورهای سی پی انگل
انتخاب روش جراحی برای تومورهای سی پی انگل به نوع تومور، بافتی که تومور در آن رشد کرده، اندازه تومور، محل تومور و بخش هایی از سی پی انگل که درگیر شده اند، بستگی دارد. هدف غایی جراحی مغز برای تومورهای سی پی انگل تخلیه کامل تومور است. در برخی مورد به دلیل دسترسی دشوار، عدم تمایز دقیق میان تومور و بافت های اطراف، و احتمال بروز آسیب به بافت های مغزی، امکان تخلیه کامل تومور فراهم نیست. به عنوان نمونه، تومورهای سی پی انگل که مننژیوما هستند بهتر از تومورهای اپیدرموئید قابلیت تخلیه کامل را دارند. در عین حال برای کیست های آراکنوئید (عنکبوتیه) روش ایده آل، تخلیه محتوای کیست است.
- جراحی ترنس لابیرنتین
این روش جراحی مورد علاقه نورو اوتولوژیست ها است؛ جراحان مغز و اعصابی که تخصص در جراحی گوشی و محدوده کانال شنوایی در مغز دارند. این جراحی به ویژه در صورت درگیر بودن اعصاب مغزی صورت و کانال داخلی گوش بسیار مطلوب است. این روش به دلیل تخلیه محتوای گوش داخلی در مورد بیمارانی که امکان ترمیم شنوایی آنها وجود دارد، مناسب نیست.
در جراحی ترنس لابیرنتین که جراحی باز محسوب می شود، بیماران به پشت طاقباز خوابیده و سر آنها به یک طرف چرخانیده می شود. با فاصله 2 سانتی متر، در پشت گوش یک برش به شکل C ایجاد شده و جراح دسترس کامل به لابیرنت و کانال گوش داخلی دارد.
- جراحی ساب اکسی پیتال (رترو سیگموئید)
طبق گفته دکتر محمد صمدیان، استاد جراحی مغز و اعصاب، عملی ترین روش جراحی برای سی پی انگل رویکرد رترو سیگموئید است که دید کاملی نسبت به سی پی انگل، ساقه مغز، و کانال شنوایی داخلی فراهم می آورد. در این روش که جزو تکنیک های جراحی باز است، بیمار به پشت طاقباز خوابیده و با چرخش اندک سر جراحی انجام می شود. برش جمجمه از محدوده بخش ماستوئید (پستانکی) استخوان گیجگاهی تا زیر استخوان پس سری صورت گرفته و برشی به اندازه 3 تا 5 سانتی متر در جمجمه ایجاد می گردد.
در جراحی ساب اکسی پیتال (رترو سیگموئید) با استفاده از ابزارهای پیشرفته نورو مانیتورینگ و میکروسکوپ، تمامی اعصاب مغزی در تمام مدت جراحی مورد بررسی قرار می گیرند تا حین جراحی و تخلیه تومور هیچ آسیبی به آنها وارد نشود.
جراحی رترو سیگموئید در صورت انجام توسط جراحان برتر مغز و اعصاب، هیچ عارضه جانبی به همراه نخواهد داشت.
- جراحی برش از میانه قاعده جمجمه
عمده ترین کاربرد جراحی میانه قاعده جمجمه به عنوان یک روش جراحی باز در زمانی است که تومورهای سی پی انگل دور کانال شنوایی را گرفته باشند. در باقی موارد به دلیل اینکه در این روش دید محدود نسبت به حفره سی پی انگل و ساقه مغز وجود دارد، کارآیی اندکی موجود است.
در جراحی برش از میانه قاعده جمجمه، بیمار همانند جراحی رترو سیگموئید پشت طاقباز خوابیده و با چرخش اندک سر جراحی انجام می شود. در این روش جراحی نیز در تمامی فرآیند عمل، از نورو مانیتورینگ برای پیشگیری از هر نوع آسیب به اعصاب مغزی، بهره گرفته می شود. در این تکنیک، از محدوده حدود! یک سانتی متری زیر زبانه گوش برشی به قطر 4 تا 5 سانتی متر بر جمجمه ایجاد می شود. پس از باز شدن کانال شنوایی داخلی، تومور سی پی انگل به سرعت تخلیه می شود.
- جراحی نورو آندوسکوپی تومورهای سی پی انگل
روش جراحی نورو آندوسکوپی به عنوان یک روش جراحی بسیار جدید برای تومورهای محدوده قاعده جمجمه و سی پی انگل امروزه مورد توجه قرار گرفته است. این روش جراحی که به عنوان تکنیک جراحی بسته و مینیمال معروف است با استفاده از میکروسکوپ و لوله های مخصوص انعطاف پذیری به نام آندوسکوپ انجام می شود.
در جراحی نورو آندوسکوپی تومورهای سی پی انگل، حسب تشخیص جراح مغز و اعصاب، با ایجاد سوراخی کوچک به قطر 5 میلی میتر در جمجمه، دهان، و یا بینی اقدام به جراحی و تخلیه تومور می شود. تکنیک نورو آندوسکوپی حداقل میزان آسیب و برش را به ساختارهای مغز و جمجمه وارد می آورد. با استفاده از نورو آندوسکوپ جراح مغز و اعصاب به بخش هایی از مغز دسترسی پیدا خواهد کرد که در متدهای دیگر جراحی مغز، عملاً این کار قابل انجام نبوده است. یکی دیگر از مزایای نورو آندوسکوپی سرعت بالای بهبود بیماران و نیز محل زخم های بسیار کوچک و اغلب غیر قابل دیدن بر سر است. دکتر محمد صمدیان جراح برجسته مغز و اعصاب تهران در کلینیک قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران، یکی از معدود جراحان تهران هستند که با این روش اقدام به درمان تومورهای سی پی انگل می نمایند.
- جراحی شانت گذاری
امروزه بهترین روش درمان هیدروسفالی، شانت گذاری است. در صورتی که تومورهای سی پی انگل، بویژه تومورهای مننژیوما و کیست های آراکنوئید (عنکبوتیه)، منجر به انسداد مسیر جریان مایع مغزی نخاعی شوند، احتمال بسیاری برای وقوع هیدروسفالی وجود دارد. بنابراین، لازم است با استفاده از جراحی اقدام به نصب شانت شود تا فشار اضافی از مغز و ساختارهای عصبی مرکزی اعصاب برداشته شده و جلوی آسیب های مغزی گسترده گرفته شود.
طبق نظر دکتر محمد صمدیان جراح یکی از بهترین جراحان مغز و اعصاب تهران، نصب شانت با تخلیه مایع مغزی- نخاعی اضافی بطن های مغزی منجر به کاهش فشار مغز و در نتیجه از بین رفتن علایم هیدروسفالی خواهد شد. شانت گذاری بطور معمول توسط جراحی مغزی میکروسکوپی و نورو آندوسکوپ صورت گرفته و تیم کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران در انجام سریع این جراحی سابقه درخشانی دارند.
- شیمی درمانی تومورهای سی پی انگل
زمانی که نتوان تومورهای سی پی انگل را در جراحی به طور کامل تخلیه نمود، تومورهای این محدوده ناشی از متاستاز باشند، و یا به جهت سن و وضعیت سلامتی شما، نتوان جراحی را برای شما صورت داد، جراح مغز و اعصاب اقدام به تجویز شیمی درمانی خواهد کرد. داروهای شیمی درمانی بسته به نتایج آزمایشات و تصویر برداری ، اندازه، محل، نوع و گرید تومور متفاوت است و شامل انواع خوراکی، تزریق وریدی، تزریق نخاعی، و یا ایمپلنت داخل جمجمه متفاوت هستند.
- رادیو تراپی تومورهای سی پی انگل
در صورتی که نتوان تومورهای سی پی انگل را به هر دلیلی طی جراحی از سر خارج نموده و یا سن و شرایط سلامتی بیمار اجازه جراحی را ندهد، از روش رادیو تراپی استفاده می شود. در روش های رادیوتراپی تومورهای سی پی انگل، اشعه های خاص در چندین جلسه به نواحی متعددی از سی پی انگل تابانیده می شوند. این روش به ویژه برای تومورهایی که وسیع، گسترده و یا متاستازی هستند، نتایج مطلوبی به همراه دارد. رادیو تراپی از چندین هفته تا چندین ماه ادامه داشته و نتایج آن به تدریج آشکار می شوند.
- رادیو سرجری تومورها سی پی انگل
گاه در فرآیندهای جراحی تومورهای سی پی انگل بنا به دلایل تکنیکی نمی توان تومور را به طور کامل از سر تخلیه نمود. یا ممکن است سن و یا شرایط جسمانی بیمار اجازه جراحی مغز و اعصاب را به جراح ندهند. در این صورت می توان از رادیو سرجری استفاده نمود. در روش درمانی رادیو سرجری، با استفاده از تابش های اشعه های خاص با شدت بالا در یک جلسه به خود تومور سی پی انگل اقدام در نابودسازی و درمان آن می نمایند.
اقدامات پس از جراحی تومورهای سی پی انگل
همچون تمامی باقی جراحی های مغز و اعصاب، بیماری که دارای یکی از انواع تومورهای سی پی انگل است لازم است مدتی را در واحد مراقبت های ویژه (ICU) سپری نماید تا وضعیت سلامتی وی به حالت پایدار برسد. بعد از آن که وضعیت بیمار به حالت پایدار رسید برای مدت زمانی که بسته به نوع جراحی باز یا بسته دارد، فرد در بیمارستان بستری است و پس از آن مرخص خواهد شد.
پس از مرخص شدن از بیمارستان و استراحت در منزل تا ترمیم محل جراحی، فرد باید مراقبت های خاص نموده و طبق تجویز و نظر جراح مغز و اعصاب به ادامه فرآیندهای درمانی خود بپردازد. به طور معمول داروهایی برای ترمیم زخم و کاهش علایم و عوارض ناشی از جراحی های برای تمامی بیماران تجویز می شود که به بهبودی سریعتر عوارض جراحی کمک می کند.
در عین حال، بیماران دارای تومورهای سی پی انگل همچون سایر بیماران مغز و اعصاب، لازم است پس از ترخیص از بیمارستان معاینات دوره ای خود نزد جراحان برجسته مغز و اعصاب را ادامه دهند. در مواردی که امکان تخلیه کامل تومور نباشد، بسته به وضعیت تومور و بیمار ممکن است شیمی درمانی، رادیو تراپی (پرتو درمانی)، و رادیو سرجری نیز به عنوان فرآیندهای تکمیلی عرضه شوند. همچنین، در صورتی که تومور اعصاب خاصی را درگیر کرده باشد، بسته محل و میزان آسیبی که تومور به اعصاب مغزی وارده آورده ممکن است نیاز به فیزیوتراپی، روان درمانی، کار درمانی، گفتار درمانی، ماساژ درمانی، اکسیژن درمانی پر فشار، آب درمانی و موارد مشابه باشد.
طبق گفته دکتر محمد صمدیان، به طور معمول پس از جراحی تومورهای سی پی انگل، بیماران به طور معمول هر 6 یا 12 ماه یک بار لازم است از سر و گردن خود MRI بگیرند تا در معاینات ادواری مراقبت های بعد از عمل بتوان وضعیت دقیق درمان را مشخص نمود.
عوارض بعد از درمان تومورهای سی پی انگل
امروزه با پیشرفت های فن آوری و دانش در حوزه های جراحی مغز و اعصاب، مشکلات مربوط به درمان و جراحی تومورهای سی پی انگل به حداقل خود رسیده است. متخصصان و جراحان برتر مغز و اعصاب با معاینات، آزمایشات، و تصویر برداری های دقیق پیش از انجام درمان و جراحی به طور کامل تمامی عوارض و مشکلات درمان را کنترل می نمایند. اما باید به یاد داشت که در صورت تاخیر در مراجعه بیماران به جراحان مغز و اعصاب، رشد بی رویه تومور، بدخیمی تومور، و یا گسترش (متاستاز) آن در ناحیه سی پی انگل، ممکن است عوارض و مشکلات زیر بعد از درمان در بیماران باقی مانده و امکان رفع آنها وجود نداشته باشد. در عین حال بسیاری از این عوارض در انواع جراحی های مشترک بوده و پس از چند ماه بر طرف می شوند. طبق بررسی های صورت گرفته توسط کلینیک قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران، این عوارض تنها در 20 درصد موارد ممکن است پیش آیند و اکثر آنها به سرعت رفع می شوند. کمتر از 5% موارد ممکن است علایم و عوارض زیر بعد از عمل در بیماران ماندگار شوند که آنها نیز با پیگیری قابل مدیریت هستند.
مشکلات و عوارض بعد از جراحی تومورهای سی پی انگل عبارتند از:
· مشکلات شنیدن صداهای زیر در گوش سمت جراحی | · مشکلات بلع |
· کاهش شدید شنوایی در سمت جراحی | · مشکلات تنفس |
· از بین رفتن همیشگی شنوایی در سمت جراحی | · گرفتگی صدا |
· فلج موقت صورت | · ضعف عصب پایین مغزی |
· فلج دایمی صورت | · نشت مایع مغزی نخاعی در محل شانت |
· التهاب قرنیه | · زخم قرنیه |
· کم حس یک طرفه صورت | · عفونت در محل جراحی |
· مننژیت | · خون ریزی مغزی |
· تشنج | · سکته مغزی |
· هماتوم |
به گفته دکتر محمد صمدیان، تقریباً تمامی موارد بالا در صورت اقدام به موقع قابل پیشگیری هستند. برای اینکه مشکلات و عوارض فوق الذکر پس از جراحی و درمان سی انگل ماندگار نشوند، لازم است با مشاهده اولین علایم به سرعت به بهترین جراح مغز و اعصاب مراجعه نمایید تا سریعترین و عملی ترین تشخیص و درمان ممکن را برای تومورهای سی پی انگل شما انجام دهند.
هزینه های درمان تومور سی پی انگل
فرآیند درمانی برای تومورهای سی پی انگل بسیار متنوع بوده و برآورد کردن هزینه های درمان پیش از اجرای روند تشخیصی امری بسیار دشوار است. به طور کلی روند پزشکی برای تشخیص و درمان تومورهای سی پی انگل با اسکن دقیق و درست MRI، CT اسکن، انواع آزمایشات خونی، و آزمایشات هورمونی در کنار معاینات و گزارش پرونده و سابقه پزشکی بیماران هستند. در کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران، تعرفههای ویزیت دکتر محمد صمدیان و مشاوره پزشکی با شما مطابق تعرفههای قانونی نظام پزشکی در سراسر کشور است محاسبه می شود.
همچنین هزینههای انواع آزمایشات و تصویر برداری های تشخیصی مورد نیاز برای تومور سی پی انگل شما در عین ارتباط با نوع تومور شما، وابسته به نوع بیمه درمانی تحت پوشش شما، بیمه های تکمیلی درمانی موجود و آن مرکزی است که این آزمایشات یا تصویر برداری های را برای شما انجام می دهند.
در بخش درمان، در صورت نیاز به جراحی، معمولاً هزینه های جراحی در دو بخش محاسبه میشوند. بخش اول هزینه های درمان تومور سی پی انگل، شامل نوع، محل و اندازه، وسعت، میزان گسترش (متاستاز)، و تعداد تومورها در کنار امکانات درمانی و فنی لازم برای جراحی آن است که تعرفههای آن بسته به تجهیزات پزشکی، متخصصان و پرسنل اتاق عمل مورد نیاز می تواند متفاوت باشد. همچنین، بسیاری از جراحیهای درمانی برای تومورهای سی پی انگل نیازمند مش، ایمپلنت و یا پیوند غضروف/ استخوان هستند که با توجه به گستردگی تومور و تخریب بافتی کاملاً متفاوت در هر بیمار، نمیتوان از پیش آن را تعیین نمود. مسئله بعدی برای محاسبه هزینه های جراحی، مدت زمان آن است که مشخص کننده نوع و میزان ابزارها، داروها، تجهیزات و مواد به کار رفته در درمان جراحی است.
گام دوم در محاسبه هزینههای درمان جراحی تومورهای سی پی انگل مختص هزینه های بیمارستانی است که این جراحی در آن صورت میگیرد. تعرفه های محاسبه شده بیمارستانی بر اساس درجه بندی کیفیت و خدمات آن بیمارستان، دولتی و یا خصوص بودن بیمارستان، بیمههای درمانی و تعرفه (فرانشیز) دریافتی شما از بیمه حسب قرارداد، نوع اتاق عمومی و یا خصوصی، داروهای مورد نیاز در زمان بستری و مدت زمان لازم برای بستری در بیمارستان قابل محاسبه است.
پس از جراحی نیز در صورت تشخیص جراح مغز و اعصاب برای فیزوتراپی، روان درمانی، کار درمانی، ماساژ درمانی، آب درمانی، اکسیژن درمانی پرفشار و موارد مشابه، تعرفه های هر کدام بر اساس مرکزی که این خدمات را ارائه داده، تعداد جلسات مورد نیاز، و نیز نوع بیمه درمانی شما متفاوت هستند.
در کنار موارد فوق، در صورت نیاز به شیمی درمانی، رادیو تراپی (پرتو درمانی)، و رادیو سرجری، تعرفه های محاسباتی آنها بر اساس نوع داروها و مواد مورد استفاده، تعداد جلسات و روش اجرا متفاوت خواهند بود.
دکتر محمد صمدیان استاد برتر جراحی مغز و اعصاب تهران و همکاران ایشان در کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران با فراهم آوردن امکانات کم نظر درمانی برای کلیه مراحل تشخیصی و درمانی تومورهای سی پی انگل، از گام نخست تا انتهای مسیر درمانی در کنار شما بوده و بهترین خدمات تشخیصی و درمانی را با کمترین هزینه برای شما به ارمغان می آورند.
روش های طب سنتی در درمان تومورهای سی پی انگل
طب سنتی که امروزه در حوزه پزشکی به عنوان تخصصی با نام طب مکمل و جایگزین شناخته می شود، شامل استفاده از روش ها و متدهای است که می توانند در فرآیندهای درمانی منجر به بهبود و تقویت اثر درمان های پزشکی رایج شوند. نکته جالب توجه اینکه پژوهش های گسترده، ترکیب استفاده از روش های طب سنتی در کنار پزشکی مدرن را به عنوان عاملی اطمینان بخش برای کاهش سریعتر آسیب های ناشی از بیماری و عوارض بعد از جراحی مشخص و مطرح ساخته اند.
حتماً باید به خاطر داشته باشید که پیش از ادغام روش های طب سنتی برای درمان تومورهای سی پی انگل، لازم است با جراح مغز و اعصاب خود مشورت نمایید. با توجه با اینکه حتی اگر موارد مورد استفاده توسط شما گیاهی باشند، باز هم اجزای موثر آنها مولکول های شیمایی بوده و تنها روش تولید آنها متفاوت است، بنابراین پیش از مصرف هر ماده ای باید مشخص شود که احیاناً با داروها و شیوه درمانی فعلی شما تداخل ایجاد نکرده و یا حتی خدای ناکرده منجر به آسیب و تهدید سلامتی و جان شما نشود.
بسیاری از متخصصان طب مکمل و جایگزین معتقدند روش هایی همچون ریلکسیشن (آرمیدگی)، مراقبه، (مدیتیشن)، تصویرسازی ذهنی، هپنوتیزم، یوگا، ذن، تای چی، و چی گونگ با کاهش استرس و افزایش کیفیت زندگی منجر به بهبود پاسخ بدن شما به درمان می شود. تحقیقات متنوعی نیز در سرتاسر جهان این فرضیه را تقویت می کنند.
نکات تغذیه ای زیر به شما برای کاهش و مدیریت علایم و عوارض تومورهای سی پی انگل کمک شایانی خواهند کرد:
- کاهش مواد غذایی حساسیت زا همچون لبنیات (شیر، ماست، پنیر، دوغ، بستنی، کشک، و …)، سویا، گلوتن، ذرت، موارد نگه دارنده، غذاهای کنسروی، فست فود و غذاهای فرآوری شده
- کاهش مصرف گوشت قرمز، تخم مرغ، سوسیس و کالباس
- افزایش مصرف گوشت سفید، ماهی، و لوبیا به عنوان منبع پروتئین
- کاهش مصرف 30-40 درصدی در کالری دریافتی روزانه
- افزایش مصرف سبزیجات و میوه های تازه
- کاهش غذاهای سرخ کردنی، سیب زمینی سرخ کرده، کیک، کلوچه، بیسکویت، دونات، کره، مارگارین و روغن های اشباع شده
- افزایش مصرف روغن نارگیل و روغن زیتون
- قطع مصرف الکل، دخانیات، و مواد
- قطع مصرف مواد محرک کافئین دار (انواع قهوه) و تئین دار (انواع چای)
- فعالیت ورزشی حداقل 5 بار در هفته به مدت 40 دقیقه
- مصرف مکمل های پرو بیوتیک (کپسول های لاکتو باسیلوس)
- افزایش مصرف امگا-3 (1 تا 2 کپسول فیش اویل روزانه)
- مصرف 2 تا 6 میلی گرم ملاتونین پیش از خواب
- طب سوزنی
- مصرف اسطوخودوس، ترنج، و بابونه هم بعنوان دمنوش خوراکی و هم بصورت روغن به پوست