عناوین مهم
تومورها همانطور که میدانید در دو دسته بدخیم و خوش خیم قرار میگیرند و بسته به عضوی که آن را درگیر میکنند، میتوانند خطرناک باشند و زندگی فرد را تهدید کنند. بهعنوان مثال تومورهای مغزی یا مرتبط با سیستم عصبی، جزو بدترین تومورها محسوب میشوند.
یکی از آنها مننژیوم است، توموری که از مننژها یعنی غشایی که مغز و نخاع را احاطه کرده ایجاد میشود. مننژیوم در دسته تومورهای اولیه سیستم عصبی مرکزی (CNS) قرار میگیرد.به این معنی که این تومور از مغز یا نخاع شروع میشود. بهطور کلی مننژیوم شایعترین نوع تومور اولیه مغزی است. ولی با وجود این، تومور مغزی مننژیوم درجه بالا بسیار نادر است.
مننژیوم (meningioma ) توموری است که از مننژ یا پرده پوشاننده مغز نشات گرفته است. مننژ پرده یا غشایی است که مغز و طناب نخاعی را احاطه میکند. اگر چه مننژیوم در واقع یک تومور مغزی نیست اما در این گروه جای میگیرد چون مغز، عصبها و رگهای خونی آن را ممکن است تحت فشار قرار دهد. مننژیوم شایعترین نوع تومور مغزی خوش خیم است.
در بیشتر موارد مننژیوم طی سالها به کندی رشد میکنند و علائمی ایجاد نمیکند اما گاهی اوقات تاثیر آنها بر بافت مغز ، عصبها یا رگهای خونی میتواند منجر به ناتوانیها و معلولیتهای جدی شود.
مننژیوم در زنان شایعتر است و اغلب در سنین بالا تشخیص داده میشود اما در هر سنی ممکن است ایجاد شود.
از آنجایی که رشد مننژیوم کند است اغلب علائم خاصی ایجاد نمیکند و همیشه نیاز به درمان فوری ندارد بلکه ممکن است تنها نظارت بر وضعیت رشد تومور کفایت کند.
دلیل بروز انواع تومورهای مننژیوم نا مشخص است ولی گفته میشود عواملی وجود دارد که احتمال ابتلا به مننژیوم را افزایش میدهند. این عوامل عبارتاند از:
مننژیوم اغلب در بزرگسالان شایع است اما میتواند در هر سنی اتفاق بیفتد. مننژیوم در کودکان نادر است.
زنان حدود دو تا سه برابر بیشتر از مردان مبتلا به مننژیوم غیر سرطانی میشوند. با این وجود، احتمالا تشخیص مردان و زنان مبتلا به مننژیوم سرطانی به میزان مساوی میباشد.
تشعشع وارده بر سر ممکن است خطر ابتلا فرد به مننژیوم پیشرفته را افزایش دهد. منابع متداول تشعشع که میتوانند باعث مننژیوم شود عبارتاند از: قرار گرفتن در معرض تابش به صورت اتفاقی و پرتو درمانی به عنوان یک روش برای درمان کرم سلولی بر روی پوست سر به نام سرفه تينا.
افراد مبتلا به نوروفیبروماتوز نوع2 (NF2) رسیک بالاتری برای ابتلا به مننژیوم دارند. همچنین افراد مبتلا به NF2 احتمال بیشتری دارد که به مننژیوم سرطانی یا بیش از یک مننژیوم مبتلا گردند.
افراد سیاه پوست دارای میزان مننژیوم بالاتری نسبت به افراد سفید پوست هستند. مننژیوم در آفریقا نسبت به آمریکای شمالی يا اروپا شایعتر است.
بیمار معمولا تا زمانی که آنها رشد نکرده یا به ساختارهای اطراف فشار وارد نیاورده اند، هیچ علائمی نخواهید داشت. علایم شایعی که دیده می شوند . علائم و نشانه های مننژیوم معمولا به تدریج شروع میشود و ممکن است ابتدا بسیار نامحسوس باشد و بسته به این که تومور در کجای مغز باشد علائم مختلفی را ایجاد کند:
سردرد از علائم مننژیومی است که در حال تغییر سطوح فشار در مغز میباشد. سردردها از خفیف تا شدید تغییر کرده و ميتوانند به صورت منقطع یا پیوسته اتفاق بيفتند. همچنین گاهی اوقات ممکن است حالت تهوع یا استفراغ یا مشکل در تمرکز کردن داشته باشید.
انقباض مغز یا تورم به علت رشد یا تهاجم مننژیومها میتواند باعث تشنج یا حتی صرع شود . بیماران ممکن است دچار اسپاسم عضلانی ناخواسته یا توهمات بصری شده و همچنین خسته یا گیج شوند.
نقصهای عصبی بیشتر زمانی که یک مننژیوم کانوکسیتی نزدیک نواحی حرکتی و حسی مغز رشد میکند، شایع هستند. این تومورها میتوانند روی هماهنگی، حس لامسه یا قدرت دستها و پاهای شما اثر بگذارند. به طور معمول، تومورها با فشار آوردن روی یک نیم کرهی مغز باعث بروز علائم در طرف دیگر بدن میشوند. برای مثال مننژیومی که روی نیم کرهی راست فشار میآورد، میتواند باعث بروز ضعف یا سوزش در دست یا پای چپ شما شود.به علاوه اگر تومور روی نیم کرهی چپ مغز که گفتار را کنترل میکند فشار وارد آورد، ممکن است دچار مشکل در صحبت کردن شوید (پیدا کردن کلمات و فهمیدن زبان). دیگر مشکلات عصبی عبارتاند از: مشکلات حافظه و تمرکز، تغییرات شخصیتی، عدم بینایی یا دوبینی.
مننژیومهای کانوکسیتی سوپراتنتورال کوچک با سرگیجه همراه هستند.
مننژیومهای کانوکسیتی میتوانند به جریان خون مغزی ضربه بزنند که باعث میشود برخی افراد غش کنند.سنکوپ یا غش میتواند زمانی که مننژیوم کانوکسیتی جریان خون مغزی را تغییر میدهد اتفاق بیفتد.
جراح مغز و اعصاب پس از معاینه فیزیکی، برایتان عکس برداری تجویز میکند. روش عکسبرداری ممکن است یکی از انواع زیر باشد:
در سی تی اسکن، با تاباندن اشعه ایکس تصاویری از مغز گرفته میشود. گاهی برای تمایز بهتر بافتها از تزریق رنگ مخصوصی که بر پایه ید است استفاده میشود.
در ام آر آی در دستگاهی قرار میگیرید که میدان مغناطیسی و امواج رادیویی ایجاد میکند تا تصاویری از ساختارهای داخل مغز شما به دست بیاید. ام آر آی تصویر جزئی تری از مغز و تومور مغزی در اختیار پزشک قرار میدهد.
در برخی موارد بررسی نمونه ای که از مغز گرفته شده است برای رد احتمال انواع دیگر تومور های مغزی و تایید مننژیوم لازم است.