عناوین مهم
جراحی مغز و اعصاب (به انگلیسی: Neurosurgery) یا (به انگلیسی: neurological surgery) یک رشتهٔ تخصصی و فوق تخصصی پزشکی است در رابطه با پیشگیری، تشخیص، درمان و توانبخشی اختلالاتی که بر هر بخش از دستگاه عصبی شامل مغز، نخاع، اعصاب پیرامونی و دستگاه عروق مغزی خارج از جمجمه تأثیرگذار است.
سیستم عصبی شامل دو بخش مرکزی و محیطی است که اختلال در عملکرد هر کدام باعث ایجاد بیماری‌های خاصی می‌شود. برای درمان این بیماری‌ها می‌توانید به انواعی از پزشکان و متخصصان حوزه مغز و اعصاب مراجعه کنید. برای تشخیص و درمان بیماری‌هایی که بر عملکرد سیستم عصبی تأثیر گذاشته و حرکات فرد را دچار اختلال میکند و با دارو قابل درمان و کنترل هستند باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کرد، بیماری‌هایی مانند پارکینسون و ام اس.
گاهی برای درمان بیماری‌های مغز و اعصاب نیاز به انجام جراحی است، اینجاست که جراح مغز و اعصاب وارد کار می‌شود. برخی از بیماری‌ها مانند تومور مغزی یا ضربه‌های مغزی و نخاعی هم نیاز به جراحی دارند و شما برای درمان باید به جراح مغز و اعصاب مراجعه کنید.
آموزش و فراگیری
در کشورهای مختلف، ملزومات برای تمرین قانونی رشته جراحی مغز و اعصاب، برای هر فردی متفاوت بوده و همچنین روش های آموزش دیدن و فراگیری این علم نیز فرق میکند. در بیشتر کشورها، جراحان مغز و اعصاب، به حداقل هفت سال آموزش دیدن پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه علوم پزشکی نیاز دارند.
شغل و وظایف متخصص جراح مغز و اعصاب
پزشک متخصص جراح مغز و اعصاب کار جراحی مغز، نخاع و اعصاب محیطی را برای برداشتن تومور، تسکین درد مزمن و درمان جراحت ها، بیماری های عروقی و بیماری هایی نظیر پارکینسون و صرع انجام می دهد. او همچنین از جراحی برای درمان هیدروسفالی، تشکیل غیرعادی مایع مغزی نخاعی در مغز، استفاده می کند. ممکن است جراحان مغز روی اصلاح بدشکلی ها و درمان بیماری های نخاعی مانند اختلال زوال تدریجی ستون فقرات و اسکلروز تمرکز کنند. سایر حوزه های تخصصی شامل جراحی عصب کودکان و پرتوجراحی، استفاده از تشعشعات برای درمان تومور، می شود.
وظایف روزانه متخصص جراح مغز و اعصاب
روز متخصص جراح مغز و اعصاب خیلی زود، معمولا بین 5 و نیم تا 7 صبح، شروع می شود. اولین مسوولیت روزانه ی متخصص جراح مغز و اعصاب این است که برای حل مشکلات سیستم عصبی جراحی انجام دهد اما وظایف دیگری هم برعهده دارد. این وظایف شامل معاینه و تشخیص بیمارانی که به بیمارستان مراجعه می کنند می شود و این کار غیرقابل پیش بینی است چون نمی توان به بیماران اورژانسی وقت قبلی داد. دکتر جراح مغز و اعصاب همچنین باید با خانواده ی بیمار ملاقات کند و آخرین اطلاعات درمورد جراحی را به خانواده اطلاع دهد، سوابق بیمار را ثبت کند، نسخه بنویسد و فرم ها را کامل کند.
بیماری های قابل درمان توسط جراح مغز و اعصاب
تخصص جراحی‌های مرتبط با حوزه مغز و اعصاب آنقدر گسترده و متنوع است که شاید کمتر پزشکی امکان انجام همه آن‌ها را داشته باشد. با این حال متخصصان این حوزه وظایف متعددی برعهده دارند و برای درمان طیف گستردهای از مشکلات می‌توانند کمک کنند. این افراد هر بیماری را که بر مغز، نخاع یا اعصاب شما تأثیر می‌گذارد، درمان می‌کنند. به عبارت دیگر، آن‌ها مشکلات سیستم عصبی مرکزی (CNS) و سیستم عصبی محیطی (PNS) را شناسایی و درمان می‌کنند. در اینجا برخی از انواع رایج بیماری‌ها مرتبط با این سیستم‌ها، آورده شده است.
آنوریسم مغزی
این عارضه به دلیل پارگی رگ‌های خونی در مغز یا قطع جریان خون به مغز ایجاد می‌شوند.
تومور‌های مغزی و نخاعی
همانطور که مغز و نخاع شما اساس سیستم مرکزی شما را تشکیل می‌دهند، تومور‌ها در این اندام‌ها می‌توانند اثرات گستردهای ایجاد کنند. با این حال، برخی از تومور‌ها خوش خیم هستند و مشکلات قابل توجهی ایجاد نمی‌کنند، اگرچه ممکن است کمی درد و الت‌هاب ایجاد کنند. سردرد شایع‌ترین علامت تومور مغزی است، در حالی که کمردرد شایع‌ترین علامت تومور‌های نخاعی است.
مشکلات مربوط به ستون فقرات
تنگی کانال نخاعی کمر و تنگی کانال نخاعی گردن ، بیرون زدگی دیسک کمر و دیسک گردن ، سرخوردگی مهره کمر جزو این بیماری ها میباشد.
اسکولیوز
اسکولیوز از دیگر مشکلاتی است که توسط بهترین جراح مغز و اعصاب درمان می‌شود و شامل یک انحنای جانبی ستون فقرات در بدو تولد است.
آسیب‌های سر، گردن و ستون فقرات
جراحان مغز و اعصاب می‌توانند هر گونه آسیب سر، گردن یا ستون فقرات را درمان کنند که شامل موارد زیر است:
- ضربه مغزی
- شکستگی مهره‌ها
- شکستگی جمجمه
- آسیب‌های تروماتیک مغزی (TBI) ، مانند هماتوم یا کوفتگی
همانطور که می‌بینید، جراحان متخصص در زمینه مغز و اعصاب می‌توانند طیف وسیعی از مشکلات را درمان کنند که بدون حضور و دخالت آن‌ها احتمالا درمان و یا جلوگیری از پیشروی آن‌ها امکانپذیر نبود.
