با توجه به وسعت زیاد انواع مشکلات مغز، نخاع و ستون فقرات، تکنیک های بسیار زیاد و پیچیده ای وجود دارند که گاه حتی در تریکب با یکدیگر برای درمان مشکل شما به کار می روند. اینکه چه نوعی از جراحی برای مشکل شما انتخاب شود به عوامل نظیر مهارت جراح مغز و اعصاب شما، نوع مشکل شما، وضعیت و پیچیدگی موجود و در کنار آن، امکانات و زمان در دسترس است. دکتر محمد صمدیان به عنوان استاد دانشگاه و بهترین جراح مغز و اعصاب تهران، ترکیبی از جدیدترین و بهترین روش ها را برای بیماران خود انتخاب نموده و توصیه همیشگی ایشان، به روز بودن جراحان برای کسب بهترین نتیجه بیمار است.
طبق بررسی های صورت گرفته در کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران، معروفترین شیوه های جراحی مغز و اعصاب در جهان شامل موارد زیر هستند:
در تکنیک کرانیوتومی، جراح مغز و اعصاب بخشی از جمجمه را بر می دارد تا بتواند تومور، بافت غیر طبیعی، خون، لخته خونی، یا آنوریسم را از درون مغز خارج نماید. افزون بر این، کرانیوتومی برای کاهش فشار وارده بر مغز بعد از آسیب های مغزی تروماتیک (TBI)، سکته مغزی، و یا شکستگی جمجمه نیز به کار می رود.
آن بخش از جمجمه که در کرانیوتومی برداشته می شود، پس از اتمام جراحی مجدداً سر جای خود قرار می گیرد. در برخی موارد که لازم است چند روز یا چند ماه بخشی از جمجمه باز باشد، قطعه استخوان جدا شده جمجمه را در زیر پوست شکم به طور موقت پیوند می زنند تا استخوان زنده بماند و بعد از بهبود مغز، دوباره آن را سر جای خود روی جمجمه متصل می نمایند.
گاهی اوقات پس از تصویر برداری از سر مشخص می شود که نوعی ناهنجاری در مغز وجود دارد. در این صورت جراحان برتر مغز و اعصاب با برش های کوچک بر روی جمجمه، و یا استفاده از سوزن های مخصوص، اقدام به نمونه برداری از آن بافت ها یا سلول های مغزی می نمایند که به این جراحی، بیوپسی گفته می شود. نمونه های به دست آمده با روش بیوپسی به آزمایشگاه های تشخیص طبی ارسال می شود تا آزمایش های کامل روی آنها صورت پذیرد.
در فرآیندهای تحرکی عمیق مغزی، دستگاهی بسیار ظریف به نام مولد ضربان قابل کاشت (IPG) که با باتری کار می کند طی عمل جراحی در ساختارهای پایه ای و عمقی مغز قرار داده می شود تا در زمان های مناسب به تحریک الکتریکی مغز بپردازد. دکتر محمد صمدیان جراح برتر مغز و اعصاب ایران در ساختمان پزشکان آریا، تحریک عمیق مغزی را برای اختلالات حرکتی به ویژه بیماری پارکینسون تجویز می نمایند.
یکی از جدیدترین روش های جراحی که با حداقل تهاجم صورت می گیرد، روش نورو آندوسکوپی است. در این تکنیک، با استفاده از یک لوله باریک که به آن آندوسکوپ می گویند، یک برش کوچک به قطر تقریبی 5 میلیمتر در دهان، بینی یا جمجمه بیمار ایجاد شده و جراحی از آن طریق صورت می پذیرد. نورو آندوسکوپ شامل نور، دوربین، و انواع ابزارهای ظریف جراحی در انتهای خود است.
معروفترین نوع نورو آندوسکوپی، جراحی آندوسکوپی ترنس اسنفوئید است که به آن جراحی آندوسکوپی هیپوفیز هم گفته می شود. در این تکنیک، از طریق حفره بینی آندوسکوپ وارد مغز شده و جراح مغز و اعصاب به راحتی تومورها یا ضایعات مغزی در اطراف محدوده هیپوفیز را خارج می کند.
- رفع فشار حفره جمجمه ای پس سری (PFD)
این تکنیک جراحی مغز و اعصاب مربوط به آن بخش هایی از مغز است که به آنها مخچه و ساقه مغز می گویند. به عنوان مورد نمونه، در درمان بدشکلی کیاری، جراح مغز و اعصاب با ایجاد برشی در پشت سر بیمار و برداشتن بخش کوچکی از قاعده جمجمه جراحی خود ر انجام می دهد. این کار منجر به ایجاد فضای بیشتر برای مخچه و کاهش فشار وارد شده به نخاع می گردد.
- ترومبکتومی و درمان آنوریسم مغزی
زمانی که در مغز بیمار لخته خونی (ترومبوز) و یا آنوریسم مغزی (AVM، ناهنجاری رگ های مغزی) وجود داشته باشد، جراح مغز و اعصاب با استفاده از کاتتر و یا سیم های بسیار نازک فلزی از طریق رگ های بزرگ خونی (مثل رگ گروین پا) به سمت مغز رفته و به درمان مشکل عروقی ایجاد شده در درون رگ های مغزی می پردازد.
این تکنیک معمولاً برای درمان لخته های خونی مغزی، آنوریسم، پارگی رگ های خونی مغزی، سکته مغزی، و کاورنومای مغزی به کار می رود و نیازی به باز کردن جمجمه بیمار نیست.
در برخی موارد، بویژه در درمان تومورهای مغزی و یا سرطان های مغز، جراحان مغز و اعصاب با استفاده از روش های رادیو سرجری استریوتاکتیک به مداوای بیماران می پردازند. معروفترین روش رادیو سرجری، استفاده از گاما نایف (چاقوی گاما) است که بر خلاف نام ظاهری آن هیچ چاقوی واقعی در آن به کار نمی رود. در حقیقت به طور کلی در رادیو سرجری هیچ جراحی به معنای شکافتن و ایجاد برش در بدن بیمار، صورت نمی گیرد.
تکنیک رادیو سرجری نوعی بسیار پیشرفته از پرتو درمانی (رادیو تراپی) است که نیاز به هیچ برشی ندارد. در این نوع خاص پرتو درمانی، تابش های بسیار پرقدرت امواج با فرکانس بالا با استفاده از کامپیوتر به طور مستقیم بر روی تومور مغزی متمرکز شده و در طی 1-2 جلسه تومور مغزی درمان می شود. در رادیو سرجری به علت متمرکز و کوتاه بودن زمان درمان، آسیب بسیار کمی به سایر بافت های مغزی، به ویژه بافت های اطراف تومور مغزی، وارد می شود.
این نوع از جراحی مغز جزو جراحی های بسته و محدود محسوب می شود که برای تومورهای مغزی به کار می رود. در این روش، تومورهای مغزی با استفاده از MRI محل دقیق تومور در مغز مشخص شده و لیزر بجای چاقوی جراحی تومور را هدف گرفته و نابود می کند.
روش جراحی لیزر با هدایت MRI به بویژه برای آن دسته از تومورهایی که جدی هستند (مثل تومور گلیوبلاستوما چند شکلی) و تومورهای مغزی که در نواحی حساس مغزی واقع شده اند، پر کاربرد است. در این روش، درد و خون ریزی بعد از جراحی بسیار کم بوده و دوره نقاهت بعد از عمل در مقایسه با کرانیوتومی بسیار کمتر است.