عمل جراحی صرع یا جراحی تشنج را بطور کامل در این مقاله شرح خواهیم داد و به صورت اجمالی به بیماری صرع خواهیم پرداخت و شما را با عمل جراحی صرع آشنا خواهیم کرد تا شناخت خوبی از آن و اثر مثبتش بر درمان بیماری پیدا کنید. و در صورت نیاز این عمل را بدون هیچ نگرانی انجام داده و به بهترین شکل پشت سر بگذارید.
به چه مشکلی صرع می‌گویند؟
صرع یک بیماری مغزی است که افراد مبتلا به آن معمولا تشنج‌های مکرر و بدون تحریک را تجربه می‌کنند. این تشنج‌ها به دلیل اختلال در فعالیت الکتریکی مغز رخ می‌دهد و به طور موقت سیستم پیام رسانی بین سلول‌های مغز را مختل می‌کند. صرع طیف گسترده‌ای از انواع تشنج را دربر می‌گیرد که از فردی به فرد دیگر متفاوت است. همچنین بیشتر افراد مبتلا به صرع بیش از یک نوع تشنج دارند و ممکن است علائم دیگری از مشکلات عصبی را نیز داشته باشند.
جراحی صرع
جراحی صرع روشی است که در آن ناحیه‌ای از مغز که منشا تشنج است را از بین می‌برند یا تغییر می‌دهند. جراحی تشنج اولین روش درمان نیست اما زمانی مورد توجه قرار می‌گیرد که حداقل دو داروی ضد تشنج نتوانسته‌اند تشنج را کنترل کنند. هدف از جراحی صرع از بین بردن تشنج یا محدود کردن شدت آن در صورت تجربه ناموفق استفاده از داروها است. در صورتی که صرع کنترل نشود منجر به تعدادی از عوارض و خطرات سلامتی می‌شود، از جمله موارد زیر:
- صدمات جسمی هنگام تشنج
- افسردگی و اضطراب
- کاهش مهارت‌های تفکر
- تأخیر در رشد کودکان
بنابراین لازم است که بدون هیچ نگرانی پروسه درمان را سریع‌تر آغاز کنید تا تیم پزشکی شما، توسط درمان دارویی یا جراحی خطرات احتمالی را کاهش داده یا بطور کامل برطرف کنند. همچنین تعدادی از ارزیابی‌ها قبل از جراحی برای تعیین صلاحیت شما، برای جراحی صرع و چگونگی انجام عمل انجام می‌شود.
تیم جراحی صرع بیمارستان لقمان و بیمارستان دی به عنوان قدیمی ترین مراکز جراحی صرع شناخته شده و دارای درمانگاه ویژه هستند این تیم متشکل از برترین روانپزشکان، رادیولوژی تخصصی، نورومانیتورینگ، متخصص مغز و اعصاب و فوق تخصص صرع می باشد این تیم حرفه ای پس از مشاوره با بیمار تعیین می کنند آیا بیمار برای درمان صرع و تشنج کاندید جراحی است یا باید از روش های دیگر استفاده گردد. در صورت نیاز به جراحی دکتر محمد صمدیان با مهارت هرچه تمام با تکیه بر سالها تجربه و علم روز جراحی تشنج را انجام خواهند داد.
انواع مختلف جراحی برای درمان صرع کدامند؟
حملات صرعی در نتیجه فعالیت غیر طبیعی سلول‌های خاص مغز (نورون ها) رخ می‌دهند. نوع جراحی تا حد زیادی به محل نورون‌های محرک تشنج و سن بیمار بستگی دارد. جراحی‌های مختلفی برای انواع مختلف صرع در دسترس است.
- برداشتن کانونی تشنج
- برداشتن لوب تمپورال
- برداشتن خارج از زمان (پیشانی، جداری و پس سری )
- لیزونکتومی
- تراکنش Subpial
- درمان حرارتی بینابینی لیزر
- نیم کره سلولی و نیم کره آناتومیک یا عملکردی
- جراحی کالوسوتومی
- رادیو جراحی استریوتاکتیک
- کاشت دستگاه تحریک عصبی، از جمله تحریک عصب واگوس (VNS) و تحریک واکنشی مغز (RNS)
برداشتن کانون تشنج
این نوع جراحی ناحیه ای از مغز را که باعث تشنج می‌شود از بین می‌برد. ناحیه خارج شده از مغز، به عنوان “کانون تشنج” یاد می‌شود، به معنی مکانی که تشنج از آن نشات می‌گیرد. از بین بردن کانون تشنج رایج‌ترین نوع جراحی صرع است. این عمل یک گزینه درمانی عالی برای افرادی است که تشنج آن‌ها ناشی از یک ناحیه مغز است. در این نوع جراحی از آنجا که در واقع از بین بردن بخشی از مغز است، مخصوص افرادی است که دچار تشنج در مناطق غیر بحرانی مغز هستند و برداشتن کانون تشنج آسیبی به عملکرد مغز وارد نکند سلامتی بیمار در انتخاب هر روش درمان همیشه اولویت اول جراح مغز و اعصاب خوب و حاذق است.
برداشتن لوب تمپورال
این نوع جراحی، برداشتن بخشی از لوب گیجگاهی مغز است. یکی دیگر از رایج‌ترین انواع جراحی تشنج، لوبکتومی تمپورال است. که بالاترین میزان موفقیت را دارد. خوشبختانه در افرادی که کاندیداهای خوبی برای لوبکتومی گیجگاهی هستند، بیش از 85٪ آن‌ها، بهبود چشمگیری در کنترل تشنج خواهند داشت. برخی افراد نیاز به ادامه مصرف داروهای ضد تشنج دارند. البته غالباً، با گذشت زمان و با راهنمایی تیم پزشکی، آن‌ها می‌توانند دوز داروی مورد نیاز خود را کاهش دهند. حدود 25٪ از افرادی که دچار تشنج می‌شوند در نهایت می‌توانند تمام داروهای تشنج خود را قطع کنند.
برداشتن لوب فرونتال
برداشتن لوب فرونتال به برداشتن ناحیه‌ای در لوب فرونتال اشاره دارد که در آن تشنج شروع می‌شود. این دومین مکان شایع برای جراحی صرع است. لوب‌های پیشانی در کنترل اعمالی در مغز همچون انگیزه، توجه، تمرکز، سازماندهی، برنامه ریزی و خلق و خو نقش دارند. افرادی که دچار تشنج در لوب پیشانی هستند، ممکن است با این عملکردها مشکل داشته باشند. بیشتر این افراد پس از جراحی پیشرفت خوبی در کنترل تشنج خواهند داشت. در این متد نیز حدود 70٪ افراد پیشرفت چشمگیری در کنترل تشنج دارند. در این روش نیز برخی افراد نیاز به ادامه مصرف داروهای ضد تشنج دارندکه دوز مصرفی آن ها به مرور با نظارت و حمایت متخصص مغز و اعصاب کاهش پیدا خواهد کرد.
برداشتن لوب آهیانه و اكسیپیتال
لوب‌های جداری و پس سری در قسمت خلفی (پشتی) مغز قرار دارند. که برداشتن لوب جداری یا پس سری جراحی، برای برداشتن بخشی یا یکی از این لوب‌ها(آهیانه و اکسیپیتال) است. در بیشتر موارد، این نوع جراحی زمانی انجام می‌شود که مشخص شود ناحیه‌ای در این لوب‌ها دارای ساختار غیرطبیعی یا ضایعه است. این نوع جراحی صرع هنگامی که شامل یک ناهنجاری ساختاری مانند تومور باشد، موفقیت آمیزتر است.
لیزونکتومی
لیزونکتومی یعنی از بین بردن ضایعه‌ای که باعث تشنج کانونی می‌شود. افرادی که دارای ناهنجاری ساختاری کانونی (کاملاً مشخص) در مغز هستند و باعث تشنج آن‌ها می‌شود، مانند تومور یا ناهنجاری عروقی، این جراحی برایشان مناسب است. این عمل شامل برداشتن ضایعه و ناحیه بافت اطراف مغز است که تشنج فرد از آن قسمت نشات می‌گیرد.
تراکنش‌های چندگانه متعدد (MST)
برداشتن چندگانه subpial نوعی جایگزین جراحی است که در صورت شروع تشنج در ناحیه‌ای از مغز استفاده می‌شود. این قسمت شامل مناطقی در مغز است که گفتار یا حرکت را کنترل می‌کنند. این روش جراحی صرع شامل باز کردن جمجمه توسط جراح مغز و اعصاب و ایجاد یک سری برش‌های کم عمق (تراشه) در ماده خاکستری مغز است. pia غشای ظریفی است که سطح مغز را احاطه کرده است. برش‌ها با قطع الیافی که تصور می‌شود در گسترش فعالیت تشنج الکتریکی نقش دارند، انجام می‌شود. گاهی اوقات MST در ترکیب با برداشتن جراحی انجام می‌شود وقتی که بخشی از کانون تشنج در یک منطقه بحرانی (گفتار یا حرکت) مغز باشد و برداشتن کامل کانون تشنج امکان پذیر نباشد. برای اطلاعات بیشتر می توانید به مقالات سایت mayoclinic و epilepsy مراجعه نمایید.
درمان حرارتی بینابینی لیزر (LITT)
در حین این جراحی، از MRI ( تصوبرداری تشدید مغناطیسی) برای ترسیم دقیق ناحیه مغز برای عمل استفاده می‌شود. سپس لیزر با دقت مشخص به این قسمت داده می‌شود تا کانون تشنج از بین برود. همه اینها بدون نیاز به باز کردن جمجمه انجام می‌شود.
جراحی نیمکره سلولی و نیمکره آناتومیک یا عملکردی
این نوع از جراحی صرع تقریباً به طور انحصاری در کودکان مبتلا به تشنج از یک ناحیه بزرگ در یک طرف مغز (نیمکره) انجام می‌شود. این روش‌ها شامل جدا کردن ناحیه شروع تشنج از بقیه مغز است. این روش به طور معمول برای کودکان با مناطق بسیار بزرگ تشنج اختصاص دارد.
جراحی کالوسوتومی
جراحی کالوسوتومی معمولاً مختص افرادی است که صرع عمومی شدیدی دارند.
تحریک عصبی
سه دستگاه تحریک عصبی برای درمان صرع مقاوم به دارو تایید شده است. اینها تحریک عصب واگ (VNS)، تحریک واکنشی مغز (RNS) و تحریک عمیق مغز (DBS) هستند.
چگونه برای عمل صرع آماده شوید؟
اگر کاندیدای احتمالی جراحی صرع هستید، با یک تیم پزشکی در یک مرکز تخصصی صرع کار خواهید کرد. کلینیک جامع قاعده جمجه و هیپوفیز ایران که توسط دکتر محمد صمدیان استاد تمام دانشگاه بهشتی و متخصص جراحی مغز و اعصاب در تهران رهبری می گردد یکی از بهترین مراکز برای جراحی تشنج و صرع است، تیم شما چندین آزمایش برای تعیین صلاحیت شما برای جراحی، شناسایی محل مناسب جراحی و درک دقیق نحوه عملکرد آن منطقه خاص انجام خواهد داد.
نتیجه جراحی چه خواهد شد؟
نتایج جراحی صرع بسته به نوع جراحی انجام شده متفاوت است. اما به طور کلی، بهبودی صرع پس از جراحی می‌تواند هفته‌ها تا ماه‌ها طول بکشد. اما در اکثر بیماران نتایج بسیار رضایت بخش بوده و پس از گذراندن دوره نقاهت مشخص باعث رهایی بیماران از آسیب های جسمی، روحی و اجتماعی ناشی از تشنج می گردد
- معمولاً بعد از جراحی به افراد دارو داده می‌شود تا دوره نقاهت پس از عمل را کاهش دهد.
- بیشتر افراد 4 تا 6 هفته به زندگی عادی خود باز می‌گردند و به مدرسه می‌روند یا کار می‌کنند.
- بسته به نوع صرع و جراحی مناسب آن، میزان دقیق زمان بهبودی و نحوه بهبودی هر فرد متفاوت خواهد بود.
- پس از جراحی اگر حداقل یک سال بدون تشنج باشید، ممکن است پزشک مصرف داروی ضد تشنج را کاهش داده و در نهایت داروها را به طور کامل حذف کند.
به این ترتیب جراحی صرع می‌تواند گزینه بسیار مناسبی برای درمان تشنج باشد و پس از عمل جراحی فرد درمان شده و به زندگی نرمال خود باز می‌گردد و بهبود می‌یابد. برای رزرو نوبت مشاوره با دکتر صمدیان به بخش نوبت دهی مراجعه نمایید.
