بهترین جراح قاعده جمجمه

جراحی های قاعده جمجمه انسان به طور معمول برای خارج ساختن تومور، توده، ضایعات، و یا شکستگی های بخش کف جمجمه انجام می شوند. جراحی قاعده جمجمه انسان در زمره سخت ترین و طولانی ترین جراحی های مغز محسوب می شود. علت های  مختلفی می توانند منجر به آسیب ها، ضایعات، شکستگی، و یا تومورهای قاعده جمجمه و نیاز به جراحی قاعده جمجمه شوند. به طور معمول آسیب های وارده به ساختار قاعده جمجمه بدون جراحی ترمیم نمی شوند. جراحان مغز و اعصاب با استفاده از روش های تشخیصی بسیار دقیق تصویر برداری از مغز، نوع و شیوه جراحی متناسب به وضعیت بیماران نیازمند جراحی قاعده جمجمه را مشخص می نمایند. شیوه های متعددی برای جراحی های قاعده جمجمه وجود دارند که بستگی به مهارت، دانش، و امکانات جراح مغز و اعصاب دارند. در صورت انتخاب بهترین جراح مغز و اعصاب و رعایت دستورالعمل های درمانی، نتایج بسیار مطلوبی از جراحی های قاعده جمجمه برای بیماران به دست خواهد آمد.

یکی از پیچیده ترین و طولانی ترین جراحی های مغز و اعصاب، جراحی قاعده جمجمه است. به همین علت، انتخاب بهترین جراح مغز و اعصاب در این حوزه می تواند شانس شما در بهبود سریع بیماری و موفقیت آمیز بودن جراحی را به شکل محسوسی بالاتر ببرد. موضوع کلیدی در انتخاب جراح مغز و اعصاب برای جراحی های قاعده جمجمه این است که هیچ گاه نمی توان گفت چه کسی بهترین است. چون هر یک از جراحان مغز و اعصاب تنها در موارد محدودی تخصص دارند. به گفته دکتر محمد صمدیان استاد برتر جراحی مغز و اعصاب تهران، برای اینکه بهترین نتیجه درمانی را بگیرید، لازم است نکات و موارد زیر را برای انتخاب بهترین جراح مغز و اعصاب در نظر داشته باشید:

• داشتن تخصص تایید شده جراحی مغز و اعصاب توسط نظام پزشکی
• داشتن تخصص در حوزه بیماری شما
• داشتن سابقه کاری علمی بالا در بیماری شما
• معرفی توسط منابع تخصصی پزشکی
• نزدیکی به محل سکونت
• در دسترس بودن برای نوبت دهی به موقع
• عضویت هیات علمی در دانشگاه
• انجام جراحی ها متعدد در مورد بیماری شما
• راحتی در دادن اطلاعات محرمانه خود به جراح
• رضایت بیماران قبلی

افزون بر تخصص در حوزه بیماری شما در قاعده جمجمه، لازم است جراح مغز و اعصاب در زمینه های متعددی تناسب با وضعیت شما داشته باشد که شامل موارد زیرند:

• سابقه حرفه ای در زمینه مشکل شما
• کمترین فاصله تا محل سکونت شما
• به روز بودن دانش در زمینه بیماری شما
• شرکت منظم در کنگره ها و دوره های آموزش و باز آموزی جراحی مغز و اعصاب
• ارتباط بین فردی مناسب با شما بعنوان بیمار
• راز داری و عدم افشای اطلاعات بیماری شما حتی برای خانواده و اطرافیانتان
• صبر بالا، بررسی کامل و معاینات همه جانبه برای شناسایی، تشخیص و درمان بیماری شما

در فرآیند های جراحی مغز و اعصاب، برای تشخیص و درمان جراحی هایی که مربوط به قاعده جمجمه می شوند، انواع تصویر برداری بویژه تصویر برداری با MRI، MRS، انواع آزمایش های هورمونی، آزمایش های مروبط به مایع مغزی نخاعی، و آزمایش های خونی در کنار معاینات و  گزارش‌ های پزشکی مورد نیاز هستند. در کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران واقع در ساختمان پزشکان آریا، دکتر محمد صمدیان تعرفه‌ های ویزیت و مشاوره خود را مطابق تعرفه‌ های قانونی نظام پزشکی در سراسر کشور برای تمامی بیماران خود محاسبه می نمایند.

در مورد هزینه های روش های تشخیصی جراحی قاعده جمجمه همچون MRI، آزمایش های هورمونی، خونی، و مایع مغزی نخاعی، نوع بررسی های مورد نیاز حسب هر مورد متفاوت از دیگری است. نرخ انواع روش های ارزیابی و تشخیص مغزی، با توجه به نوع بیمه درمانی تحت پوشش شما، مرکزی که این آزمایشات را انجام ‌می‌دهد، تعداد دفعات انجام، و تعرفه های خصوصی/دولتی متفاوت هستند.

بخش هزینه های مربوط به جراحی به طور عمده شامل دو بخش است. بخش اول شامل نوع تومور قاعده جمجمه، محل و اندازه آن، و جزییات فنی لازم برای جراحی آن است که تعرفه ‌های آن بسته به امکانات فنی و پرسنلی مورد نیاز متغیر است. بسیاری از جراحی ‌های تومورهای قاعده جمجمه نیازمند مش، ایمپلنت و یا پیوند غضروف/ استخوان هستند که با توجه به گستردگی تومور و تخریب بافتی کاملاً متفاوت در هر بیمار، نمی‌توان از پیش آن را تعیین نمود. همچنین، مدت زمان جراحی عاملی مهم برای نوع و میزان ابزارها، داروها، تجهیزات و مواد به کار رفته در جراحی است.

بخش دوم هزینه‌ های جراحی تومور قاعده جمجمه شامل بیمارستانی است که این جراحی در آن صورت می‌گیرد. تعرفه‌ های بیمارستانی حسب درجه‌ بندی کیفیت و خدمات بیمارستان، خصوصی/دولتی بودن بیمارستان، بیمه ‌های درمانی شما، نوع اتاق (خصوصی/ عمومی)، داروها و مدت زمان لازم برای بستری در بیمارستان قابل محاسبه است. بهترین جراح مغز و اعصاب در تهران، دستمزدی متفاوت و بیشتر از سایر افراد نمی گیرد، بلکه از نظر تخصص، تجربه، و دانش در حوزه مورد نظر شما از دیگر همکاران خود برتر است. تمامی هزینه های درمانی شما در کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران واقع در ساختمان پزشکان آریا طبق تعرفه های مصوب دولتی محاسبه شده و در صورت داشتن بیمه درمانی و تطابق آن با قراردادهای این مرکز، برای دریافت خدمات مورد نظر، حسب تعرفه های آن بیمه مشمول کاهش و تخفیف پرداخت خواهید شد.

جمجمه یک ساختار استخوانی حجیم است که سر را تشکیل می دهد. این ساختار استخوانی مدور در بردارنده صورت، مغز، و هسته های مغزی بوده و از آنها به شکل فیزیکی در برابر ضربه محافظت می نماید. جمجمه انسان به طور کلی از سه بخش نورو کرانیوم (بخش حفره مغزی)، سوچور (اتصالات)، و کرانیوم ویسرال (فک و صورت) تشکیل شده است. جمجمه انسان محل حضور اندام هایی غیر از مغز شامل چشم ها، گوش های، بینی، و دهان است.

نقش های جمجمه به طور عمده عبارت از حفاظت از مغز، حفظ فاصله بین چشمان برای دید دوچشمی، حفظ فاصله گوش ها برای جهت یابی صدا هستند. جمجمه شامل 22 استخوان است. به جز استخوان مندیبل (فک پایین)، باقی بخش های استخوانی جمجمه مفصل های غیر متحرک داشته و به هم متصل و ثابت می باشند.

به گفته دکتر محمد صمدیان استاد برجسته جراحی مغز و اعصاب ایران، از دیدگاه آناتومی بدن انسان، قاعده جمجمه همان کف کاسه سر و بخشی است که بستر جمجمه محسوب شده و مغز روی آن قرار می گیرد. قاعده جمجمه ساختاری پیچیده بوده و در اعماق صورت، زر مغز و جلوی ساقه مغز قرار دارد. می توان به جرات گفت قاعده جمجمه پیچیده ترین ناحیه آناتومی بدن است.

در کنار استخوان های متعدد قاعده جمجمه رگ های خونی مغز (سیاهرگ ها و سرخ رگ ها)، نخاع، و اعصاب متعددی وجود دارند. کارکردهای اعصاب مجاور قاعده جمجمه عبارتند از:

• کنترل اندام های حسی بینایی، بویایی، شنوایی، و چشایی
• کنترل ماهیچه های بینایی که حرکات چشم ها را تنظیم می کنند.
• کنترل عضلات صورت
• کنترل عمل بلع
• کنترل حساسیت (اعصاب حسی) در صورت

به همین دلیل از نظر جراحی مغز و اعصاب، قاعده جمجمه جایی است که ساختارهای استخوانی، حسی، عصبی، عروقی، و عضلانی مهم حیاتی بدن ما در هم تنیده شده اند. طبق بروشورهای تخصصی کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران، ساختار استخوانی قاعده جمجمه از پنج استخوان تشکیل شده که به نوعی در هم تنیده و متصل هستند و مغز انسان را از چشم ها، گوش ها، و سینوس ها (حفره های بینی) جدا می کنند. وجود حفره ها در کف قاعده جمجمه امکان عبور رگ های خونی و اعصاب مختلف کنترل کننده بدن را فراهم می آورند. در بخش پشتی استخوان قاعده جمجمه، استخوان پس سری شامل حفره ای به نام فورامن مگنوم است که نخاع ما از وسط آن به مغز می رود.

شکستگی های استخوان های قاعده جمجمه اهمیت بسیار زیادی در حوزه آسیب های وارده به مغز و جراحی مغز و اعصاب دارند. در بین 3.5 تا 24 درصد از اسیب های وارده به سر، شکستگی استخوان های قاعده جمجمه مشاهده می شود که 50 درصد اوقات آسیب های مغزی ایجاد شده ناشی از همین شکستگی های قاعده جمجمه هستند.

به گفته دکتر محمد صمدیان، استاد برتر جراحی مغز و اعصاب تهران در کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران، 70 درصد از شکستگی های جمجمه در ناحیه قدامی، 20% در ناحیه میانی و 5 درصد هم در ناحیه پسین قاعده جمجمه اتفاق می افتند.

معمول ترین علامت در شکستی استخوان های قاعده جمجمه نشت مایع مغزی نخاعی است. این علامت بطور کلی در 2 درصد از آسیب های وارده به سر مشاهده می شود، اما حداقل در 30 درصد از شکستگی های قاعده جمجمه مشاهده می شود. از نظر زمان بندی، به طور معمول نشت مایع مغزی نخاعی در بازه زمانی 48 ساعت پس از آسیب ایجاد می شود. در 16 درصد از اوقات نیز نشت مایع مغزی نخاعی بدون علت مشخص بوده و بعد از چند بار مننژیت ممکن است مشاهده گردد.

استخوان های قاعده جمجمه به طور خاص در برابر آسیب های ناشی از تکان خوردن مغز و شکستگی های وسط صورت آسیب پذیرند. حساس ترین و مستعدترین بخش های قاعده جمجمه برای شکستگی شامل استخوان پتروس، سینوس اسفنوئید (پروانه ای)، و فورامن مگنوم (حفره محل عبور نخاع) می باشند.

به دلیل اینکه شکستگی استخوان های قاعده جمجمه ناشی از فشارهای زیاد به سر بوده و معمولاً با آسیب های متعدد به سایر بخش های درون جمجمه همراه هستند، بیماران دارای شکستگی جمجمه به طور غالب بیهوش بوده و نیازمند مداخله و مداوا برای آسیب های جدی تر تهدید کننده حیاتشان می باشند. در نتیجه احتمال زیادی وجود دارد که علایم و عوارض شکستگی های قاعده جمجمه را نتوان به سرعت شناسایی نمود.

طبق تجربه کاری دکتر محمد صمدیان استاد برتر جراحی مغز و اعصاب ایران، بیماران دارای شکستگی های جمجمه از وضعیت هشیار و بدون علامت تا حالت های اغما و بدون تنفس می توانند باشند. اولین گام برای تشخیص وضعیت شکستگی، ارزیابی بر اساس مقیاس کمای گلاسگو (GCS) است.

لازم است به دقت خروج خون و یا مایع مغزی نخاعی از گوش، بینی ، یا زخم های روی سر بررسی شوند. نشت مایع مغزی نخاعی باید به دقت بررسی شود، چون احتمال بالایی برای مننژیت وجود دارد. دکتر محمد صمدیان جراح مغز و اعصاب در کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران برای این کار تست های زیر را بر بیماران خود اجرا می نمایند:

• آزمون تحریکی مانور والسالوا
• علامت دو زنگ
• نوار تست گلوکز
• تست ترنسفرین بتا2

علایم بسیار مهم برای تشخیص شکستگی جمجمه شامل وجود کبودی و خون مردگی زیر پوستی در محدوده ماستوئید (زیر گوش) که به «علامت جنگ» نیز معروف است، و کبودی و خون مردگی دور چشم ها (که به آن چشم های راکون می گویند) هستند. در صورتی که بیمار هشیار و بیدار باشد، لازم است تمامی اعصاب مغزی به خصوص اعصاب بینایی و اعصاب صورت بررسی شوند تا آسیب های اصلی را بتوان با دقت و سرعت بالا تشخیص داد. دکتر محمد صمدیان به عنوان برترین استاد جراحی مغز و اعصاب ایران، معاینه کامل عصبی را برای تمامی بیماران خود انجام می دهند.

• دسته بندی انواع شکستگی های جمجمه به طور معمول بر اساس وضعیت ظاهری آنها صورت می گیرد و عبارت از موارد زیر می باشد:
  • شکستگی تک (خطی/ چند شاخه):

  هنگامی که تنها یک شکستگی وجود داشته باشد، آن را شکستگی تک می نامند که می تواند در یک یا چند استخوان باشد. زمانی که شکستگی بجای حالت خطی، در چندین جهت ایجاد شود، آن را چند شاخه گویند.

  • شکستگی چندگانه (خطی/ چند شاخه):

  وضعیتی است که چندین مورد شکستگی جداگانه در قاعده جمجمه مشاهده می شود. شکستگی های چندگانه هم در یک استخوان و هم در چندین استخوان ممکن است به وجود آیند. زمانی که شکستگی بجای حالت خطی، در چندین جهت ایجاد شود، آن را چند شاخه گویند.

  • خرد شدگی:

  زمانی است که یک یا چند استخوان ساختار قاعده جمجمه به چندین تکه خرد شده باشند.

  • شکستگی همجوار:

  زمانی است که شکستگی از مرزهای آناتومی استخوان های جمجمه عبور نماید

  • فشردگی (دپرشن):

  در صورتی که بخش های شکسته شده به سمت داخل حفره سر، مننژ و مغز بیش از 3 میلی متر جابجا شده باشند، به آن وضعیت شکستگی فشردگی (دپرشن) می گویند.

  • جدایی اتصالات (سوچور دیاستازی):

  زمانی که شکستگی افقی استخوان های قاعده جمجمه در راستای محل اتصال استخوانها به میزان بیش از 3 میلی متر باشد.

  • جدایی شکستگی (شکستگی دیاستازی)

  هنگامی که جابجایی افقی استخوان های قاعده جمجمه در لبه های شکستگی بیش از 3 میلی متر باشد.

قاعده جمجمه فضایی در پشت چشم ها و بینی است که تا پشت سر ادامه دارد. این ساختار همچنان که پیشتر بیان شد کف جمجمه را تشکیل می دهد. نخاع و رگ های مهم مغز، گردن و سر از این محل عبور می نمایند. اعصاب مغزی (12 جفت)، نخاع، سیاه رگ ها و سرخ رگ های اصلی مغز، و مفصل های اتصال جمجمه مغز به مهره های گردن در  قاعده جمجمه قرار دارند.. قاعده جمجمه  از نظرگاه فنی و آناتومی بالای حدقه چشم (حفره هایی در جمجمه که چشم ها داخل آنها هستند)، بینی، سینوس ها، گوش میانی، و گوش داخلی قرار گرفته است. قاعده جمجمه ساختار حیاتی برای ماست و هر گونه آسیب، ضربه، کوفتگی، فشار، پارگی، و یا حتی تومور در این بخش به سادگی و راحتی می تواند منجر به آسیب های گسترده، فلج، و مشکلات احساس و ادراک دراز مدت، همیشگی و یا حتی خدای ناکرده مرگ بیمار دارای این آسیب ها شود.

تومورهای متعددی ممکن است در ناحیه قاعده جمجمه ایجاد شوند. با توجه به اینکه قاعده جمجمه در کنار بینی و حرفه بینی (سینوس) قرار دارد، گاهی از اوقات موارد بیماری ها و عفونت های بینی و سینوس منجر به ایجاد بیماری و یا حتی تومورهای قاعده جمجمه در افراد می شوند. در عین حال، امکان حالت عکس آن نیز وجود دارد. یعنی انواع بیماری ها و تومورهای قاعده جمجمه در پاره ای از موارد به بخش های داخلی سینوس ها (حفره های بینی)، بینی و حتی گردن گسترش (متاستاز) می یابند.

با وجودی که لیست مفصلی از انواع تومورهای قاعده جمجمه وجود دارند، اما خوشبختانه بسیاری از تومورهای قاعده جمجمه خوش خیم هستند (سرطانی نمی شوند) و در طول زمان به کندی رشد می کنند. اما متاسفانه در موارد بسیار نادر، احتمال اندکی وجود دارد که یک تومور قاعده جمجمه ممکن است بدخیم و سرطانی باشد. به گفته دکتر محمد صمدیان استاد نمونه جراحی مغز و اعصاب ایران، فقط تعداد بسیار محدودی از تومورهای قاعده جمجمه، آن هم در شرایطی خاص، ممکن است وضعیت سرطانی با رشد سریع به خود گرفته و به باقی بخش های بدن گسترش (متاستاز) یابند.

محدوده قاعده جمجمه در انسان به عنوان شاهراه حیاتی مغز به حساب می آید. به دلیل وجود اعصاب، و رگ های خونی مختلف حیاتی علایم تومورهای قاعده جمجمه بسیار گسترده و متفاوت بوده و طیفی وسیعی شامل مجموعه ای از سردرد بدون دلیل مشخص تا احساس سفتی، خشکی و یا حتی توده در گردن را شامل می شوند. بسیاری از این علایم با سایر بیماری های مغز و اعصاب مشترک هستند و بنابراین، لازم است ابتدا برای بررسی و معاینه دقیق بابت تشخیص افتراقی به متخصص مربوطه مراجعه شود. در مورد موارد شکستگی قاعده جمجمه، به دلیل ضربه های موجود، علایم عینی هستند. اما در زمینه تومور های قاعده جمجمه فرآیند کاملاً متفاوت است. بعنوان نمونه، مشکلات در نواحی بینی، صورت، گلو، و گردن بهتر است ابتدا توسط متخصص گوش و حلق و بینی بررسی شوند. علایم مربوط به بینایی هم بهتر است در گام نخست توسط متخصصان چشم پزشک مورد معاینه قرار گرفته و در صورت نیاز آزمایش های تشخیص طبی به عمل آیند.

علایم خاص مربوط به هر یک از انواع تومورهای قاعده جمجمه بستگی به نوع، اندازه، و محل تومور دارند. دکتر محمد صمدیان جراح برتر مغز و اعصاب تهران، علایم کلی و عمومی احتمالی که ممکن است مربوط به تومورهای قاعده جمجمه باشند را به شرح زیر بیان می نمایند:

در حوزه جراحی مغز و اعصاب انواع تومورهای قاعده جمجمه دسته بندی های متعددی دارند و شامل گونه ها و زیرگونه های متعددی می شوند. در ساده ترین شکل از روش های طبقه بندی، این کار شامل دسته بندی بر اساس وضعیت سرطانی و یا غیر سرطانی بودن، خوش خیم و یا بدخیم بودن، و محل تشکیل تومور در قاعده جمجمه است. برای نامگذاری تومورهای قاعده جمجمه، ترکیبی از پیشوند های وضعیت سرطانی (گرید)، خوش خیم/ بدخیم، و محل تومور، نام تومورهای قاعده جمجمه را تشکیل دهند. لازم به ذکر است با توجه به اینکه تقریباً هر تومور مغزی به شکلی کاملاً منحصر به فرد رشد می نماید، بنابراین هر بیمار حتی در صورت مشابه بودن نام تومور خود با سایر بیماران، تفاوت های بسیار زیادی از نظر سبب شناسی، پدید آیی، محل دقیق، شکل، و نوع تومور موجود در قاعده جمجمه خود، از دیگر بیماران کاملاً متفاوت است.

سرعت رشد تومورهای گونه های مختلف با هم متفاوت است. حتی یک نوع از تومور نیز می تواند در افراد مختلف با سرعت های متفاوتی رشد کند. به گفته دکتر محمد صمدیان جراح برجسته مغز و اعصاب کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران، تشخیص سرعت رشد تومورهای قاعده جمجمه جزو موارد بسیار مهم جراحی مغز و اعصاب است. از نظر فراوانی، تومورهای هیپوفیز بیش از سایر انواع در بین تومورهای قاعده جمجمه یافت می شوند، به گونه ای که بیش از 60 درصد تومورهای قاعده جمجمه را تومورهای هیپوفیز تشکیل می‌دهند.

به طور کلی انواع مهم تومورهای قاعده جمجمه، افزون بر تومورهای هیپوفیز، حسب خاستگاه خود به شرح زیر هستند:

• تومورهای استخوانی (استئوما)

رایج ترین نوع تومور اولیه قاعده جمجمه، تومور استخوان کالواریا (فرق سر) است. این تومورها خوش خیم بوده و حاصل رشد متراکم استخوان جمجمه می باشند. خاستگاه معمول تومورهای استئوما سینوس های اطراف بینی است اما ممکن است از استخوان پیشانی، طاق جمجمه، سینوس ماستوئید، یا فکر زیرین هم ایجاد شود. رشد استئوما کند بوده و به ندرت منجر به فشار به مغز می شوند. بنابراین، این تومورها بدون نشانه می باشند.

• مننژیوما

تومورهای مننژیوما قاعده جمجمه از سلول های مننژیوتلیال ایجاد می شوند. معمولاً این تومورهای از پرزهای عنکبوتیه ایجاد شده و حدود 22% کلیه تومورهای درون جمجمه را تشکیل می دهند. تومورهای مننژیوما قاعده جمجمه مسئول 3 تا 12 درصد تومورهای ناحیه سی پی انگل هستند. بیشتر تومورهای مننژیوما در دهه ششم و هفتم زندگی تشخیص داده می شوند.

تومورهای مننژیوما در زنان بیش از مردان رایج است. بین 5 تا 15 درصد از بیمارانی که دارای مننژیوما هستند، چندین مننژیوما در سر خود دارند. ابتلا به بیماری نورو فیبروماتوز 2 احتمال بروز مننژیوما را به شدت افزایش می دهد.

• همانژیوما

تومورهای همانژیوما قاعده جمجمه تومورهای ترکیبی استخوان و رگ هستند که خوش خیم بوده و معمولاً از بخش دهیلزی یا مویرگی عروق مغزی تشکیل می شوند. انواع مختلف همانژیوما قاعده جمجمه در اندازه های کوچک تا بسیار بزرگ و تکی یا چندتایی وجود دارند. تومورهای همانژیوما حدود 7% تومورهای مغزی را تشکیل می دهند.

• تومورهای درموئید و اپیدرموئید قاعده جمجمه

این تومورها انواع خوش خیم بوده و در حفره جمجمه، سینوس های پارا نازال، استخوان حدقه ای، و  استخوان پتروس تشکیل می شوند. تومورهای درموئید و اپیدرموئید رایج ترین انواع تومورهای خوش خیم قاعده جمجمه در کودکان هستند. محل تشکیل تومورهای درموئید و اپیدرموئید قاعده جمجمه در خط میانه استخوان دوقطبی است.

• تومورهای سلول های پلاسمای پلاسما سیتوما

توموهای پلاسما سیتوما بزرگ شدن سلول های پلاسمای ترشح کننده ایمونو گلوبولین هستند و معمولاً به عنوان تومورهای خوش خیم قاعده جمجمه دسته بندی می شوند. این نوع از پلاسماسیتوما در قاعده جمجمه بسیار نادر است و احتمال پخش شدن آن در سطح مغز و داخل حفره جمجمه بسیار زیاد می باشد.

• کوندروما (تومورهای غضروفی خوش خیم)

تومورهای کوندروما نوع بسیار نادر با رشد کند و خوش خیم هستند که از بخش غضروفی استخوانی شده اتصالات صفحات استخوانی جمجمه ناشی می گردند. کوندروما قاعده جمجمه معمولاً از استخوان های قاعده جمجمه و سینوس های پارا نازال (اطراف بینی) ایجاد می شوند.

• کوندرو سارکوما (تومور غضروفی بدخیم)

گاهی اوقات تومورهای کوندروما (که ریشه غضروفی دارند) تبدیل به حالت بدخیم و سرطانی می شوند. این تومورها نزدیک 6% تومورهای قاعده جمجمه بوده و در صورت ایجاد نواحی پاراسلار، سی پی انگل، و سینوس های پارا نازال را درگیر می کنند. تومورهای سرطانی کوندرو سارکوما بطور معمول در مردان در دهه چهارم زندگی دیده می شود.

سایر انواع تومورهای قاعده جمجمه نادر بوده و به شرح زیر می باشند.

• کوردوما (تومور دنباله طناب نخاعی)
• استزیونوروبلاستوما
• شوانوم عصب شنوایی
• شوانوم عصب تریژمینال
• سرطان های پارانازال سینوسی (حفره بینی)
• کیست های شکاف راتکه
• کرانیوفارینوژوما (تومور هیپوفیزی خوش خیم روی استخوان زین ترکی)

با توجه به مطالب بیان شده، به طور معمول قاعده جمجمه یا دچار شکستگی شده و یا مبتلا به انواع تومورهای مغزی می شود. درمان های متداول برای انواع مشکلات قاعده جمجمه جراحی است. حتی در بسیاری اوقات عفونت های قاعده جمجمه با دارو درمانی برطرف نشده و نیاز به استفاده از عمل جراحی مغز و اعصاب برای درمان سریع و قطعی مشکلات قاعده جمجمه می باشد.

به گفته دکتر محمد صمدیان جراح مغز و اعصاب کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران واقع ر ساختمان پزشکان آریا تهران، تقریباً در تمامی موارد، جراحان پس از طی مراحل تشخیصی و مشورت با سایر متخصصان، در صورت محدود، خوش خیم، و نیز کوچک بودن تومورهای قاعده جمجمه، ترجیح می دهند فرآیند درمانی را با استفاده از انواع درمان های دارویی آغاز نمایند.

ولی لازم است این نکته را در نظر بگیریم که در صورت شکستگی و یا وجود تومور، درمان های دارویی به احتمال زیاد به تنهایی موثر نیستند. افزون بر این، در صورت وجود تومور در قاعده جمجمه، اکثر این تومورها به تدریج رشد افزایش داشته و منجر به آسیب و فشار به سایر بخش های مغز بویژه سی پی انگل، رگ های مغز، و اعصاب نخاعی می شوند. نتیجه این اتفاق محدود شدن توان حسی و حرکتی و فلج تدریجی بیماران است.

دکتر محمد صمدیان استاد برتر جراحی مغز و اعصاب ایران در توصیه خود به تمامی شاگرادان و همکارانشان در زمینه تومورهای قاعده جمجمه بیان می دارند که در صورت نیاز برای حفظ جان بیماران بدون درنگ باید جراحی تومورهای قاعده جمجمه انجام شده و  تومور به شکل کامل از مغز تخلیه شود. افزون بر این، حین جراحی مغز برای تومورهای قاعده جمجمه بخشی از آن تومور به عنوان نمونه برای بررسی دقیق به آزمایشگاه های تخصصی پاتوبیولوژی ارسال می شود تا تشخیص های لازم صورت گرفته و در صورت نیاز، پرتو درمانی، شیمی درمانی، و یا دارو درمانی های بعد از عمل نیز برای بیماران اجرا شوند.

جراحی قاعده جمجمه یکی از جراحی های بسیار پیچیده مغز بوده و نیازمند نفوذ به فضای درونی جمجمه برای دسترسی و پاکسازی این محدوده از مغز از آسیب ها در عین محافظت از اعصاب و رگ های مغزی است. طبق گفته دکتر محمد صمدیان رویکرد جراحی در هر یک از موارد مشکلات قاعده جمجمه متفاوت از دیگری بوده و شامل انتخاب بهترین و ایده آل ترین شیوه رسیدن به آسیب است. جراحی های قاعده جمجمه سنگین بوده و چندین ساعت طول می کشند تا حدی که گاه جراحی به دو مرحله رسیدن به محل آسیب، و پاکسازی قاعده جمجمه از آسیب، تقسیم می شود.

پاکسازی قاعده جمجمه از آسیب های موجود به دلیل نزدیکی ساختارهای اعصاب مغزی، نخاعی، و عروق خونی مغز به هم بسیار دشوار بوده و همه جراحان مغز و اعصاب توان انجام این کار را ندارند. روش های پیشرفته و مدرن جراحی مغز و اعصاب برای درمان مشکلات و آسیب های قاعده جمجمه در کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران تحت نظارت دکتر محمد صمدیان به شرح زیر می باشند:

• نورو آندوسکوپی از طریق حفره بینی (EEE):

روش نورو آندوسکوپی از طریق حفره بینی یک روش بسیار پیشرفته درمان آسیب های وارده به محدوده قاعده جمجمه می باشد. در این روش جراحی با استفاده از نورو آندوسکوپ از طریق پشت حفره بینی اقدام به جراحی می شود. دستگاه نورو آندوسکوپ شامل یک تلسکوپ لوله مانند بسیار کوچک است که به دوربینی بسیار ظریف و دقیق با کیفیت دیجیتالی مجهز شده و به کمک آن جراح مغز و اعصاب می تواند به ساختارهای قاعده جمجمه دست یافته، درون مغز را مشاهده کرده و تومور/ ضایع/ آسیب را از آن محدوده خارج نماید. در تمامی نورو آندوسکوپ ها، در انتهای نورو آندوسکوپ قیچی ها و انبرهای مخصوص مینیاتوری مخصوص جراحی نصب شده اند.

جراحی نورو آندوسکوپی از طریق مجرای طبیعی بینی بدون هیچ برشی انجام می شود. لوله آندوسکوپ به ضخامت 4 میلی متر از طریق سینوس های بینی وارد حفره جمجمه شده و ضایعات/ تومورها/ آسیب های قاعده جمجمه بدون هیچ آسیب، دردسر و یا عوارض جانبی، برداشته می شوند. در این روش مشکلات و عوارض بعد از عمل کاملاً در حداقل خود هستند و حتی در بسیاری از موارد به بستن و فتیله گذاشتن درون بینی هم نیازی نیست.

امروزه استفاده از نورو آندوسکوپی افزون بر دسترسی به نواحی غیرقابل دسترس، به بهبودی بسیار سریع بیماران و مشخص نبودن جای زخم (اغلب براحتی دیده نمی شود) کمک می کند. نکته جالب توجه نورو آندوسکوپی از طریق بینی این است که روش نورو آندوسکوپی منجر به درد بسیار کمتر بعد از عمل شده و بیماران به سرعت قادرند از بیمارستان مرخص شوند.

• رویکردهای جراحی گیجگاهی

همانطور که پیشتر بیان شد، رویکردهای جراحی به میزان زیادی تابع محل ایجاد ضایعه مغزی هستند. شیوه های جراحی از طریق بخش خاره ای استخوان گیجگاهی (استخوان پتروس) برای قاعده جمجمه، شامل ورود به قاعده جمجمه از طریق استخوان های کناری جمجمه در نواحی شنوایی است. این شیوه از جراحی نیز به کمک نورو آندوسکوپ انجام می شود. دلیل انتخاب این روش، محل قرار گرفتن تومور/ ضایعه/ آسیب مغز در طرفین قاعده جمجمه است.

• جراحی قدامی-جانبی و پیشانی-گیجگاهی حدقه ای-زیگوماتیک

در این رویکردهای جراحی مغز برای قاعده جمجمه، با برداشتن بخش بسیار کوچکی از استخوان حدقه ای پشت ابرو و کمان زیگوماتیک جراح به راحتی به تومورهای قاعده جمجمه دسترسی خواهد داشت. پس از تخلیه و پاکسازی محل قاعده جمجمه از آسیب/ تومور / ضایعه، استخوان های حدقه ای و زیگوماتیک در محل خود مجدداً قرار داده می شوند.

• رویکردهای سوراخ کلید (میکرو سرجری با نورو آندوسکوپی)

رویکردهای سوراخ کلید به عنوان جراحی های بسیار محدود شناخته می شوند که تنها با ایجاد سوراخ های ریز به قطر 5 میلی متر در جمجمه و استفاده ترکیبی از میکروسکوپ و نورو آندوسکوپ صورت می پذیرند. معمولاً در این شیوه مسیر فوق حدقه ای (سوپرا اربیتال) از پشت ابرو انتخاب شده و شیوه فعالیت همچون رویکرد جراحی نورو آندوسکوپی از طریق حفره بینی است.

منظور از کرانیوپلاستی (جراحی زیبایی جمجمه) در حقیقت نوعی از جراحی مغز و اعصاب است که با هدف ترمیم نقایص جمجمه انجام می شود. نقایص جمجمه ممکن است ناشی از اختلالات مادرزادی، آسیب به جمجمه، و یا جراحی های قبلی فرد بیمار باشند. برخی از افراد نیز که از شکل جمجمه خود ناراضی هستند، همچون جراحی زیبایی بینی، با مراجعه به متخصصان و جراحان مغز و اعصاب، اقدام به کرانیو پلاستی می نمایند.

حتی امروزه پژوهش ها نشان داده اند که کرانیوپلاستی در بیماران مبتلا به صرع  سبب کاهش حملات تشنجی و فروکش کردن بیمار صرع خواهد شد. استفاده از کرانیوپلاستی منجر به کاهش و تسکین خاطرات و عوارض منفی روانشناختی ناشی از آسیب به تصویر بدنی شده و عملکرد اجتماعی افراد را بهبود می بخشد.

کرانیوپلاستی می تواند منجر به پیشگیری از وقوع مجدد آسیب های مغزی شده، تاثیرات زیبایی داشته، بیماران مغزی را از تشنج محافظت نموده و سندرم ترفین (شامل ترکیبی سردرد، خواب آلودگی، گیجی، بی قراری، تکان خوردن و سر و صدا کردن مداوم غیر ارداری، تحریک پذیری، خستگی مفرط، کاهش انگیزش، کاهش تمرکز افسردگی، و اضطراب) را درمان نماید. سایر سودمندی های کرانیو پلاستی شامل افزایش جریان خون در مغز، بهبود متابولیسم انرژی در مغز، بهبود و ترمیم بافت های مغزی، و درمان نقایص جمجمه ای آنسفالوسل که همراه با سندرم های شناختی و روانی هستند، گردد.

کرانیو پلاستی که در حقیقت با هدف ترمیم استخوان و ساختار جمجمه انجام می شود، انواع مختلفی دارد که اکثر آنها شامل بلند کردن پوست سر، و بازسازی ساختار جمجمه زیر آن یا با قطعات استخوانی جمجمه خود فرد یا استفاده از مواد مصنوعی است. برخی روش های شامل برداشتن همه 5 لایه پوست سر هستند، در حالی که دکتر محمد صمدیان استاد برجسته جراحی مغز و اعصاب ایران ره طور معمول در جراحی های خود که به پیشرفته ترین روش روز دنیا است، تنها 3 لایه از پوست سر را در جراحی بر می دارند. این امر منجر به ترمیم بسیار سریعتر محل جراحی می شود.

مواد مصنوعی مورد استفاده در کرانیو پلاستی عبارتند از:

• تیتانیوم به صورت صفحه یا توری (مش)
• سیمان استخوان مصنوعی (به صورت مایع)
• مواد زیستی جامد (ایمپلنت های پیش ساخته اختصاصی که دقیقاً به شکل و اندازه فرم جمجمه شما طراحی و ساخته شده اند)

تمامی جراحی ها عوارضی عمومی به همراه دارند که به دلیل بیهوشی، ایجاد برش در بدن و فرآیند طبیعی در سیر بهبودی بیماران در آنها ایجاد می شود. جراحی قاعده جمجمه به عنوان یکی از سنگین ترین و پیچیده ترین جراحی های مغز و اعصاب همانند همه جراحی ها ممکن است عوارضی برای بیماران به همراه داشته باشد. به گفته دکتر محمد صمدیان جراح برتر مغز و اعصاب تهران، با توجه به رعایت نکات و پروتکل های دقیق تیم جراحی و نیز دستورالعمل های مراقبتی پیش و پس از عمل که در کلینیک جامع قاعده جمجمه و هیپوفیز ایران به بیماران ارائه می شود، این عوارض در افراد تحت عمل جراحی قاعده جمجمه بسیار کاهش می یابد.

به طور کاملاً طبیعی بعد از هر جراحی مدتی طول می کشد تا شما احساس کنید کاملاً به روال عادی زندگی گذشته خود برگشته اید. موارد زیر به طور طبیعی تا مدتی بعد از عمل در تمامی بیماران رایج هستند:

• احساس خستگی طی روز
• خستگی و کاهش انرژی سریع تر
• نیاز به استراحت و خواب عصر
• سردردهای گذرا

همچنین لازم است تا زمان برداشتن بخیه هایتان، بین 1 تا چهار هفته بعد از جراحی، به طور مرتب برای معاینه و ویزیت به جراح مغز و اعصاب خود مراجعه نمایید. در عین حال حسب نوع جراحی قاعده مغز و ساختارهایی که درگیر شده یا آسیب دیده اند، ممکن است نیاز به استفاده از انواع توانبخشی ها باشد.

در صورت داشتن علایم زیر پس از مرخص شدن از بیمارستان، حتماً لازم است به سرعت با جراح مغز و اعصاب خود تماس بگیرید:

به خاطر داشته باشید به هیچ وجه بعد از جراحی قاعده جمجمه، تا زمانی که جراح مغز و اعصاب اجازه نداده است، رانندگی نکنید. این امر شامل دوچرخه سواری، موتور سواری، اسکیت و… نیز می شود.