عناوین مهم
بیماری کم کاری هیپوفیز چیست؟
بیماری کم کاری هیپوفیز یا هیپوپیتاریسم ، یک اختلال نادر است که در آن غده هیپوفیز قادر به تولید یک یا چند هورمون نبوده و یا به اندازه کافی هورمون تولید نمی کند. غده هیپوفیز غده ای به اندازه لوبیا است که در پایه مغز قرار دارد . این غده بخشی از سیستم غدد درون ریز بدن است که از تمام غده هایی تشکیل شده است که هورمون ها را تولید و تنظیم می کنند.
غده هیپوفیز علیرغم اندازه کوچکی که دارد تعدادی هورمون ایجاد و آزاد میکند که تقریباً روی هر قسمت از بدن تاثیر می گذارند. کم کاری هیپوفیز زمانی اتفاق می‌افتد که کمبود یک یا چند هورمون در هیپوفیز وجود دارد . این کمبود های هورمونی می توانند بر روی هر تعدادی از عملکردهای معمول بدن مانند رشد، فشار خون یا تولید مثل تأثیر بگذارد.
چه عواملی باعث ایجاد کم کاری هیپوفیز میشوند؟
همانطور که گفتیم کم کاری هیپوفیز یعنی کاهش تولید هورمون های هیپوفیز قدامی (هیپوفیز سه قسمت قدامی میانی و خلفی دارد که هورمون های خلفی آن در هیپوتالاموس ساخته میشوند) و هر عاملی که باعث شود هیپوفیز نتواند هورمون های خود را بسازد و ترشح کند باعث ایجاد کم کاری هیپوفیز میشود. به طورکلی علل زیر موجب کم کاری هیپوفیز میشوند که در ادامه به بررسی موارد مهم آن ها خواهیم پرداخت:
علل ساختمانی-تکاملی
نقص فاکتور نسخه برداری
دیسپلازی و آپلازی هیپوفیز
توده مادرزادی CNS، انسفالوسل
زین خالی (empty sella) اولیه
اختلالات مادرزادی هیپوتالاموس (دیسپلازی سیتو اپتیک، سندرم پرادر ویلی، سندرم لورنس مون بیدل، سندرم کالمن)
علل ناشی از آسیب و تروما
خارج کردن هیپوفیز در اثر جراحی جراحی
آسیب ناشی از پرتوتابی
آسیب سر
علل نئوپلاستیک و تومور های هیپوفیز
آدنوم هیپوفیز
توده های پاراسلار
کیست راتکه
کرانیوفارنژیوم
گانگلیوسیتوم، هامارتوم هیپوتالاموسی
متاستازهای هیپوفیز (پستان، ریه، کارسینوم کولون)
لنف و لوسمی
منتژیوم
علل التهابی و سیستمیک
هیپوفیزیت لنفوسیتی
هموکروماتوز
بیماری سارکوئیدوز
هیستیوستوز X
هیپوفیزیت گرانولوماتو
آنتی بادیهای ضد فاکتور رونویسی
علل عروقی
آپوپلکسی هیپوفیز
کم کاری هیپوفیز وابسته به حاملگی
کم خونی سلول داسی شکل
آرتریت
علل عفونی
قارچی (هیستوپلاسموز)
انگلی (توکسوپلاسموز)
مایکوباکتریوم توبرکولوزیس
پنوموسیسیس کارینئی
درمان کم کاری های هیپوفیز
حالا که تا حد زیادی به جواب سوال خود درباره اینکه علائم کم کاری هیپوفیز چیست پی بردید می بایست کمی هم با شیوه درمان آن آشنا شوید. اولین قدم برای درمان کم کاری هیپوفیز استفاده از داروهای موثر برای برگرداندن سطح هورمون هایی است که بدن با کمبود آنها مواجه شده است. معمولا پزشک بسته به شدت کاهش هورمون های مختلف با دارو هورمون های مورد نیاز بدن شخص را تامین میکند. اکثر مواقع لازم است بیمار تا پایان عمر خود از دارو برای تامین هورمون های بدن استفاده کند. به این روش هورمون جایگزین هم گفته می شود.
برخی از داروهایی جایگزین هورمون عبارتند از:
• کورتیکواستروئیدها
• لووتیروکسین
• هورمون های جنسی
• هورمون رشد
• هورمون های باروری
گاهی با تشخیص پزشک و انجام سی تی اسکن، ام آر آی و مصرف مشخص داروها نیاز می شود که با جراحی تومور هیپوفیز برای برداشتن تومور از روی غده هیپوفیز اقدام کرد. پرتو درمانی همزمان با مصرف دارو نیز گزینه موثری برای درمان خواهد بود.
