عناوین مهم
هماتوم ساب دورال یا خون‌مردگی زیر سخت‌شامه نوعی خونریزی در نزدیکی مغز است که می تواند پس از ضربه به سر اتفاق بیفتد. علائمی مانند سردرد و مشکل تکلم ممکن است بلافاصله پس از آسیب یا چند روز تا چند ماه بعد ایجاد شود. هماتوم ساب دورال می تواند تهدید کننده زندگی باشد، بنابراین ضروری است که هر زمان که به سر آسیب جدی رسید به پزشک مراجعه کنید.
هماتوم داخل جمجمه ای نشانه ای از وجود خون در داخل جمجمه است. خون ممکن است در بافت مغز یا زیر جمجمه جمع شود و به مغز فشار بیاورد. معمولاً به دلیل پارگی رگ خونی در مغز ایجاد می شود. همچنین ممکن است ناشی از ضربه به سر در اثر تصادف یا سقوط باشد. هماتوم داخل جمجمه ای به طور بالقوه تهدید کننده زندگی است. معمولاً نیاز به درمان فوری دارد. این درمان ممکن است شامل جراحی توسط جراح مغز و اعصاب برای برداشتن خون باشد.
هماتوم ساب دورال چیست؟
هماتوم ساب دورال نوعی خونریزی در داخل سر است. زمانی اتفاق می‌افتد که خون در زیر دورا ماتر، یکی از لایه‌های بافتی که از مغز شما محافظت می‌کند، جمع می‌شود. اغلب در اثر ضربه به سر اتفاق می افتد و می تواند کشنده باشد.
سخت شامه یکی از مننژها است – سه لایه غشایی که مغز و نخاع شما را می پوشاند و از آن محافظت می کند.
هماتوم ساب دورال در اثر پارگی رگ خونی ایجاد می شود. خون از رگ پاره شده به فضای بین دورا ماتر و ماده عنکبوتیه نشت می کند. خونریزی فعال در این فضا را خونریزی ساب دورال می نامند. تجمع خون یک هماتوم ساب دورال است.
به طور گسترده تر، هماتوم ساب دورال نوعی آسیب مغزی تروماتیک (TBI) است.
هماتوم ساب دورال می تواند تهدید کننده زندگی باشد و نیاز به مراقبت های پزشکی فوری دارد.
انواع هماتوم ساب دورال
ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی هماتوم های ساب دورال را بر اساس موارد زیر دسته بندی می کنند:
- سرعت رشد
- شدت و مقدار خونریزی
- میزان آسیب خونریزی
انواع هماتوم ساب دورال عبارتند از:
حاد: این خطرناک ترین نوع هماتوم ساب دورال است. علائم شدید هستند و بلافاصله پس از آسیب سر، اغلب در عرض چند دقیقه تا چند ساعت ظاهر می شوند. با تجمع خون، فشار روی مغز به سرعت افزایش می یابد. اگر به سرعت تشخیص داده نشود و درمان نشود، ممکن است هوشیاری از دست برود، فلج شود یا حتی فرد بمیرد.
تحت حاد: علائم معمولاً ساعت ها تا روزها یا حتی هفته ها پس از آسیب سر ظاهر می شوند. هماتوم ساب دورال تحت حاد می تواند همراه با ضربه مغزی رخ دهد.
مزمن: این نوع هماتوم در افراد بالای 65 سال شایع تر است. خونریزی به کندی رخ می دهد و علائم ممکن است برای هفته ها یا ماه ها ظاهر نشود. حتی آسیب های جزئی سر می تواند باعث هماتوم ساب دورال مزمن شود. ممکن است حتی به خاطر نداشته باشید که آسیب سر شما به دلیل تاخیر در بروز علائم چگونه اتفاق افتاده است.
علائم هماتوم مغزی
علائم هماتوم ممکن است بلافاصله پس از آسیب سر ایجاد شود یا ممکن است هفته ها یا بیشتر طول بکشد تا ظاهر شوند. ممکن است پس از آسیب سر مدتی بدون علائم باشد. با گذشت زمان، فشار روی مغز افزایش می یابد و برخی یا همه علائم زیر را ایجاد می کند:
- سردردی که بدتر می شود.
- استفراغ کردن
- خواب آلودگی و از دست دادن تدریجی هوشیاری.
- سرگیجه.
- گیجی.
- مردمک هایی که اندازه های متفاوتی دارند.
- گفتار نامفهوم
- از دست دادن حرکت، که به عنوان فلج شناخته می شود.
همانطور که خون بیشتری مغز یا فضای باریک بین مغز و جمجمه را پر می کند، علائم دیگری ممکن است ظاهر شوند، مانند:
- احساس خواب آلودگی یا سستی بسیار زیاد.
- تشنج.
- از دست دادن هوشیاری.
درمان هماتوم ساب دورال
برای هماتوم ساب دورال بزرگ یا شدید، معمولا نیاز به جراحی دارید. که دو نوع اصلی جراحی وجود دارد:
کرانیوتومی: جراح مغز و اعصاب به طور موقت بخشی از جمجمه را برمی دارد تا بتواند به هماتوم دسترسی پیدا کند و آن را خارج کند. این درمان اصلی برای هماتوم ساب دورال حاد است.
ایجاد سوراخ ها: یک جراح مغز و اعصاب یک یا چند سوراخ کوچک در جمجمه شما ایجاد می کند. آنها لوله ای را از طریق سوراخ وارد می کنند تا به تخلیه خون کمک کند. آنها معمولاً برای چند روز پس از جراحی یک زهکشی را در محل خود باقی می گذارند تا به تخلیه خون ادامه دهد. این درمان اصلی برای هماتوم ساب دورال مزمن است.
گاهی اوقات، هماتوم ها علائم کمی ایجاد می کنند یا بدون علائم هستند و به اندازه ای کوچک هستند که نیازی به درمان جراحی ندارند. استراحت، داروها ممکن است تمام چیزی باشد که شما نیاز دارید. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی ممکن است آزمایش های تصویربرداری منظم (مانند MRI) را برای نظارت بر هماتوم و اطمینان از بهبودی آن تجویز کنند.
عوامل خطر
هماتوم داخل جمجمه ای می تواند در اثر ضربه به سر ایجاد شود. فعالیت هایی که خطر آسیب بد سر را افزایش می دهند، مانند موتورسیکلت یا دوچرخه سواری بدون کلاه ایمنی، خطر هماتوم داخل جمجمه ای را نیز افزایش می دهند.خطر هماتوم ساب دورال با افزایش سن افزایش می یابد. این خطر همچنین برای افرادی که موارد زیر را دارا می باشند وجود دارد :
روزانه آسپرین یا سایر داروهای رقیق کننده خون مصرف می کنند .
اختلال مصرف الکل دارند.
برخی شرایط نیز ممکن است خطر ابتلا به هماتوم داخل مغزی را افزایش دهند. آنها شامل تولد با شریان ها و وریدهای ضعیف و داشتن یک رگ خونی برآمده در مغز است که به آنوریسم معروف است. فشار خون بالا، تومورها و برخی بیماری ها نیز این خطر را افزایش می دهند.
عوارض و خطرات هماتوم ساب دورال چیست؟
بدون درمان، هماتوم های بزرگ می توانند منجر به کما و مرگ شوند. سایر عوارض عبارتند از:
فتق مغزی: فتق مغزی اغلب کشنده است.
خونریزی مکرر: افراد بالای 65 سال که در حال نقاهت پس از هماتوم هستند، به دلیل تغییرات در بافت های مغزشان، در معرض خطر خونریزی های دیگری هستند.
تشنج: تشنج ممکن است حتی پس از درمان هماتوم ایجاد شود.
کودکان مبتلا به هماتوم شدید ممکن است به دلیل آسیب دائمی مغز دچار تاخیر در رشد شوند.
