عناوین مهم
اسکن توموگرافی تابش پوزیترون مغز (PET) یک آزمایش تصویربرداری از مغز است. در این روش از یک ماده رادیواکتیو به نام ردیاب برای جستجوی بیماری یا آسیب در مغز استفاده می‌شود.اسکن PET نحوه عملکرد مغز و بافت‌های آن را نشان می‌دهد. سایر آزمایش‌های تصویربرداری، مانند تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) فقط ساختار مغز و بافت‌های اطراف آن را نشان می‌دهند.
اسکن‌های توموگرافی تابش پوزیترون (PET) علائم اولیه سرطان، بیماری قلبی و بیماری‌های مغزی را تشخیص می‌دهند. این روش شامل تزریق یک ردیاب رادیواکتیو بی‌خطر است که به تشخیص سلول‌های بیمار کمک می‌کند.
تفاوت بین PET اسکن ، سی‌تی‌اسکن و MRI چیست؟
اسکن‌های توموگرافی کامپیوتری (CT) از اشعه ایکس استفاده می‌کنند. اسکن‌های تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) از آهنربا و امواج رادیویی استفاده می‌کنند. هر دو تصاویر ثابتی از اندام‌ها و ساختارهای بدن تولید می‌کنند.
اسکن‌های PET از یک ردیاب رادیواکتیو برای نشان دادن نحوه عملکرد یک اندام در زمان واقعی استفاده می‌کنند. تصاویر اسکن PET می‌توانند تغییرات سلولی در اندام‌ها و بافت‌ها را زودتر از اسکن‌های CT و MRI تشخیص دهند. ارائه دهنده خدمات درمانی شما ممکن است همزمان اسکن PET و سی‌تی‌اسکن (PET-CT) انجام دهد. این آزمایش ترکیبی، تصاویر سه‌بعدی تولید می‌کند که امکان تشخیص دقیق‌تری را فراهم می‌کند.
برخی از بیمارستان‌ها اکنون از اسکن ترکیبی PET/MRI استفاده می‌کنند. این فناوری جدید تصاویر با کنتراست بسیار بالا ایجاد می‌کند. ارائه دهندگان خدمات درمانی عمدتاً از این نوع اسکن برای تشخیص و نظارت بر سرطان‌های بافت‌های نرم (مغز، سر و گردن، کبد و لگن) استفاده می‌کنند.
PET اسکن چه مواردی را بررسی می‌کند؟
پزشک ممکن است برای بررسی علائم موارد زیر، اسکن PET را تجویز کند:
سرطان، از جمله سرطان سینه، سرطان ریه و سرطان تیروئید.
بیماری عروق کرونر قلب، حمله قلبی یا سایر مشکلات قلبی.
اختلالات مغزی، مانند تومورهای مغزی، صرع، زوال عقل و بیماری آلزایمر.
چه زمانی به PET اسکن نیاز دارم؟
به طور کلی، اسکن PET می‌تواند عملکردهای حیاتی مانند جریان خون، مصرف اکسیژن و متابولیسم قند خون (گلوکز) را اندازه‌گیری کند. همچنین می‌تواند اندام‌ها و بافت‌هایی را که آنطور که باید کار نمی‌کنند، شناسایی کند.
اگر پزشک مشکوک به سرطان باشد، احتمالاً اسکن PET را توصیه می‌کند که می‌تواند سرطان را تشخیص دهد.
اگر قبلاً به سرطان مبتلا شده‌اید، پزشک ممکن است در طول درمان شما بیش از یک اسکن PET را برای موارد زیر توصیه کند:
تعیین اینکه آیا سرطان در بدن شما گسترش یافته است (متاستاز).
ارزیابی اثربخشی درمان.
تعیین اینکه آیا سرطان پس از درمان بازگشته است (عود کرده است).
اگر مشکلات قلبی دارید، پزشک ممکن است اسکن PET را برای موارد زیر توصیه کند:
تعیین اثرات حمله قلبی بر نواحی قلب.
شناسایی نواحی عضله قلب که از آنژیوپلاستی یا جراحی بای‌پس عروق کرونر سود می‌برند.
اگر علائم عصبی دارید، پزشک ممکن است اسکن PET را برای ارزیابی ناهنجاری‌های احتمالی مغز، مانند تومورها، تشنج‌ها و سایر بیماری‌های سیستم عصبی مرکزی توصیه کند.
نحوه انجام آزمایش PET اسکن
اسکن PET به مقدار کمی ماده رادیواکتیو (ردیاب) نیاز دارد. این ردیاب از طریق ورید (IV)، معمولاً در قسمت داخلی آرنج شما تزریق می‌شود. یا شما ماده رادیواکتیو را به صورت گاز استنشاق می‌کنید.
ردیاب در خون شما حرکت می‌کند و در اندام‌ها و بافت‌ها جمع می‌شود. ردیاب به ارائه دهنده خدمات درمانی شما کمک می‌کند تا نواحی یا بیماری‌های خاص را واضح‌تر ببیند.
شما در همان نزدیکی منتظر می‌مانید تا ردیاب توسط بدن شما جذب شود. این معمولاً حدود ۱ ساعت طول می‌کشد.
سپس، روی یک میز باریک دراز می‌کشید که به داخل یک اسکنر بزرگ تونلی شکل می‌لغزد. اسکنر PET سیگنال‌های ردیاب را تشخیص می‌دهد. یک کامپیوتر نتایج را به تصاویر سه‌بعدی تبدیل می‌کند. تصاویر روی مانیتور نمایش داده می‌شوند تا ارائه دهنده شما بتواند آنها را بخواند.
شما باید در طول آزمایش بی‌حرکت دراز بکشید تا دستگاه بتواند تصاویر واضحی از مغز شما تولید کند. اگر حافظه شما مورد آزمایش قرار می‌گیرد، ممکن است از شما خواسته شود حروف را بخوانید یا نام ببرید.
آزمایش بین ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت طول می‌کشد.
نحوه آماده شدن برای آزمایش PET اسکن
ممکن است از شما خواسته شود که ۴ تا ۶ ساعت قبل از اسکن چیزی نخورید. می‌توانید آب بنوشید.
در صورت وجود موارد زیر، به پزشک خود اطلاع دهید:
از فضاهای بسته می‌ترسید (کلاستروفوبیا دارید). ممکن است دارویی به شما داده شود تا خواب‌آلودگی و اضطراب کمتری داشته باشید.
باردار هستید یا فکر می‌کنید که ممکن است باردار باشید.
به رنگ تزریقی (کنتراست) حساسیت دارید.
برای دیابت انسولین مصرف کرده‌اید. به آمادگی ویژه‌ای نیاز خواهید داشت.
همیشه در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید، از جمله داروهایی که بدون نسخه خریداری می‌شوند، به پزشک خود اطلاع دهید. گاهی اوقات، داروها در نتایج آزمایش تداخل ایجاد می‌کنند.
احساسات هنگام آزمایش پت اسکن
ممکن است هنگام وارد کردن سوزن حاوی ردیاب در رگ خود، احساس سوزش تیزی داشته باشید.
اسکن PET دردی ایجاد نمی‌کند. میز ممکن است سفت یا سرد باشد، اما می‌توانید درخواست پتو یا بالش کنید.
یک آیفون تصویری در اتاق به شما امکان می‌دهد در هر زمانی با کسی صحبت کنید.
زمان بهبودی وجود ندارد، مگر اینکه دارویی برای آرامش به شما داده شود.
پس از آزمایش، مایعات زیادی بنوشید تا ردیاب از بدن شما خارج شود.
خطرات پت اسکن
میزان تابش مورد استفاده در اسکن PET کم است. تقریباً به همان میزان تابشی است که در اکثر اسکن‌های CT استفاده می‌شود. همچنین، تابش مدت زیادی در بدن شما باقی نمی‌ماند.
زنان باردار یا شیرده باید قبل از انجام این آزمایش به پزشک خود اطلاع دهند. نوزادان و کودکانی که در رحم در حال رشد هستند، به اثرات تابش حساس‌تر هستند زیرا اندام‌های آنها هنوز در حال رشد است.
ممکن است، هرچند بسیار بعید است، که واکنش آلرژیک به ماده رادیواکتیو داشته باشند. برخی از افراد در محل تزریق درد، قرمزی یا تورم دارند.
ملاحظات
ممکن است نتایج کاذب در اسکن PET وجود داشته باشد. سطح قند خون یا انسولین ممکن است بر نتایج آزمایش در افراد مبتلا به دیابت تأثیر بگذارد.
اسکن PET ممکن است همراه با سی تی اسکن انجام شود. این اسکن ترکیبی PET/CT نامیده می‌شود.
نام‌های جایگزین : توموگرافی انتشار پوزیترون مغز؛ اسکن PET – مغز
